Cefnogaeth Comisiwn Bevan i brosiect arloesi Gwasanaeth Gwaed Cymru

14 Mai 2024

Mae'r Gwyddonydd Ymchwil Michael Cahillane yn gweithio i leihau gwastraff a hybu stociau cydrannau Gwasanaeth Gwaed Cymru.

Tua diwedd y llynedd, dewiswyd y gwyddonydd ymchwil Michael Cahillane i gymryd rhan yn Wythnos Ddysgu Ddwys Arloesedd 2023 Comisiwn Bevan, a gynhaliwyd yng Ngwesty’r Towers yn Abertawe. 

Roedd yr wythnos yn cynnwys darlithoedd a gwaith grŵp lle cafodd Michael y cyfle i drafod ei brosiect gyda phobl o bob rhan o’r system iechyd a gofal yng Nghymru, gyda chymorth a chyngor gan enghreifftiau Comisiwn Bevan ac arbenigwyr profiadol eraill. 

Dywedodd Michael Cahillane, Gwyddonydd Ymchwil yng Ngwasanaeth Gwaed Cymru:

“Roedd yn brofiad dwys iawn, camu allan o fy ngwaith o ddydd i ddydd a chanolbwyntio ar fy syniad o leihau gwastraff yn y broses o weithgynhyrchu cydrannau gwaed. 

“Mae gen i ddealltwriaeth well nawr o’r hyn y mae arloesi yn ei olygu a chan gymryd yr hyn a ddysgais dros yr wythnos, rwyf wedi symleiddio fy mhrosiect ac yn gyffrous iawn i weld i ble mae’n mynd â mi.” 

Y prosiect arloesi

Mae prosiect Michael yn edrych ar gydran plasma o'r enw cryoprecipitate a chydgasglwyd. Mae cryoprecipitate yn gyfoethog mewn ffactorau ceulo ac yn cael ei drallwyso i gleifion i gyflymu mecanweithiau ceulo yn ystod gwaedu. 

Mae pumdeg y cant o farwolaethau yn y 24 awr gyntaf ar ôl trawma sylweddol o ganlyniad i waedu enfawr, felly gall ceulo cyflym i reoli gwaedu fod yn achub bywydau mewn llawer o achosion. 

Mae cynhyrchu cryoprecipitate a chydgasglwyd yn cymryd llawer o amser ac mae Michael wedi adnabod rhan o'r broses lle mae gwastraff yn y bôn yn cael ei ymgorffori i geisio rheoli'r amser yn y ffordd orau. 

Yn y broses weithgynhyrchu, mae cydrannau plasma yn cael eu rhewi'n gyflym a'u storio o dan -25 ° C. Yna mae cryoprecipitate yn cael ei ffurfio o fewn y plasma trwy ddadmer yr unedau plasma yn araf, dan reolaeth. Mae'r gwaddod yn cael ei wahanu oddi wrth y plasma gweddilliol i greu uned sengl o gryoprecipitate. Mae pum cryoprecipitate sengl o'r un math gwaed ABO yn cael eu cyfuno i ffurfio un uned o cryoprecipitate a chydgasglwyd at ddefnydd clinigol. 

Er mwyn sicrhau bod digon o cryoprecipitate addas ar gael ar gyfer un dos clinigol, caiff chwe uned plasma ABO wedi’u cyfateb eu dadmer, a chaiff yr uned ychwanegol ei hystyried wrth gefn rhag ofn na ellir defnyddio un o’r unedau plasma. Os caiff pump o'r unedau plasma eu dadmer yn llwyddiannus a bod modd eu defnyddio, caiff y chweched uned o gryoprecipitate wrth gefn ei daflu. 

Mae Michael yn mynd i brofi a allwn ail-rewi’r unedau sengl o gryoprecipitate hyn sy’n glinigol addas yn lle eu taflu, ac yna eu dadmer a’u cydgasglu drwy weithdrefn gweithgynhyrchu ychwanegol pan fydd digon o unedau sengl sy’n cyfateb i ABO ar gael. 

Y canlyniadau

Gall arloesi mewn cynhyrchu cryoprecipitate wella ei gynnyrch a'i sefydlogrwydd, gan wneud y mwyaf o'i effaith ar ofal cleifion mewn lleoliadau clinigol, achub bywydau a gwella ansawdd bywyd. 

Bydd angen i'r weithdrefn newydd hon ac unrhyw unedau a weithgynhyrchir ohoni gael eu profi'n drylwyr, gyda sicrhau ansawdd yn allweddol i sicrhau bod cyfanrwydd cydrannau yn bodloni canllawiau manyleb cydrannau perthnasol y DU. Os bydd canlyniadau'r prosiect yn dangos bod y broses yn cynhyrchu cydrannau sy'n hyfyw yn glinigol, y cam nesaf fydd ymgorffori'r weithdrefn yn y gweithrediadau presennol fel proses weithgynhyrchu arferol. 

Dywedodd Michael Cahillane, Gwyddonydd Ymchwil yng Ngwasanaeth Gwaed Cymru:

“Mae’r gwasanaeth gwaed bob amser yn ceisio cynyddu nifer y rhoddwyr er mwyn sicrhau bod gennym ni’r cyflenwadau gwaed sydd eu hangen i ateb y galw. Nod fy mhrosiect yw gweld a allwn wneud mwy gyda’r hyn sydd gennym, gan ddefnyddio cyfraniadau gwerthfawr ein rhoddwyr mor effeithlon â phosibl.

“Mae’r adrannau yr effeithir arnynt yn gefnogol iawn i’r prosiect hwn, a allai, os bydd yn llwyddiannus, arwain at ychwanegiad cadarnhaol at eu prosesau presennol a helpu i gryfhau cyflenwadau o gydrannau tra’n lleihau gwastraff diangen. 

“Rwyf wedi ymrwymo i gael gwyddonwyr a staff eraill ar draws Gweithgynhyrchu, y Labordy Sicrwydd Ansawdd a fy labordy Datblygu ac Ymchwil Cydrannau fy hun i gymryd rhan yn y prosiect, felly rydym i gyd yn adeiladu ar ein sgiliau a’n profiad presennol ac yn parhau i gyflwyno gwelliannau parhaus, arloesol ar gyfer y sefydliad.”