Sut achubodd gwaed fywyd Mab ac ysbrydolodd y Tad i roi rhywbeth yn ôl

"Gwylio faint o waed a phlatennau a gafodd fy mab Tom yn ystod ei driniaeth canser a wnaeth i mi sylweddoli bod angen i mi roi rhywbeth yn ôl," cofia'r Tad, Simon, sy'n ymgyrchu ar Ddydd y Tadau hwn gyda'i fab i annog mwy o bobl i roi gwaed, platennau, neu gelloedd bonyn.

Yn ddim ond pedwar mis oed, ar Noswyl Nadolig 2000, cafodd Tom Pugh, o Ben-y-bont ar Ogwr, ddiagnosis o Lewcemia Myeloid Acíwt, math prin ac ymosodol o ganser y gwaed. Oherwydd ofnau y byddai ei gyflwr yn gwaethygu, cymerodd y meddygon gamau brys a dechrau cwrs ymosodol o gemotherapi ar Ddydd Nadolig yn Ysbyty Llandough.

Wrth fyfyrio ar brofiad ei fab, dywedodd Simon, tad Tom, "Am berson mor fach, ni allem gredu faint o gynhyrchion gwaed oedd eu hangen arno. Roedd y gwahaniaeth a wnaeth yn anhygoel; roedd pob rhodd a dderbyniodd yn llythrennol yn ei ddwyn yn ôl yn fyw. Dyma a wnaeth i mi sylweddoli fy mod eisiau rhoi rhywbeth yn ôl, i helpu plant fel fy mab.

Yn ystod y driniaeth, roedd angen trallwysiadau lluosog ar Tom i'w gadw'n fyw, a dim ond diolch i haelioni rhoddwyr a roddodd waed a phlatennau yr oeddent ar gael.

"Fyddai o ddim yma heb y GIG, Gwasanaeth Gwaed Cymru a'r bobl sy'n rhoi gwaed. Rwy'n ddiolchgar am byth i'r unigolion anhunanol hynny a helpodd i achub bywyd fy mab, ac rwy'n hynod falch hefyd o alw fy hun yn rhoddwr. Rwy'n gobeithio fy mod i wedi helpu rhywun yn yr un ffordd ag y gwnaeth rhywun helpu ein teulu," ychwanegodd Simon.

Diolch byth, ar ddiwedd ei ail driniaeth, aeth canser Tom i gyfnod o welliant ac fe wellodd yn llwyr. Mae Tom bellach yn raddedig 24 oed o Brifysgol Caerdydd ac yn gweithio fel Ymgynghorydd Cynaliadwyedd i gwmni yn Whitchurch .

Wrth gofio ei brofiad, eglura Tom, "Gan fy mod mor ifanc, doeddwn i ddim yn sylweddoli pa mor drawmatig oedd hi i'm teulu ond wrth edrych yn ôl nawr, alla i ddim dychmygu pa mor ofnus oedden nhw ar ôl iddyn nhw gael fy niagnosis. Gyda chymorth rhoddwyr y GIG a Gwasanaeth Gwaed Cymru, rydw i'n ffit ac yn iach, gan wneud y gorau o bob cyfle. Rydw i mewn dyled enfawr o ddiolchgarwch i bawb a helpodd fi i wella am eu caredigrwydd a'u haelioni.”

Mae Tom a Simon bellach yn mwynhau bywyd teuluol nodweddiadol ac yn edrych ymlaen at dreulio eu Sul y Tadau diweddaraf gyda'i gilydd dros ginio Sul gyda gweddill eu teulu.

Dywedodd Cyfarwyddwr Gwasanaeth Gwaed Cymru, Alan Prosser, “Mae rhannu straeon fel straeon Tom a Simon yn tynnu sylw at wir werth rhoi gwaed a’r gwahaniaeth y mae’n ei wneud, nid yn unig i’r person sy’n derbyn y trallwysiad, ond hefyd i’w teulu. Nid yw’r angen am waed byth yn dod i ben fel y tystiodd Tad Tom, Simon, yn uniongyrchol .”

Rhoddodd y driniaeth cemotherapi ganser Tom mewn cyfnod o welliant, ond i rai cleifion canser y gwaed, eu hunig obaith yw cael trawsblaniad celloedd bonyn.

Parhaodd Alan, “Rydym yn brysur yn recriwtio mwy o bobl rhwng 16 a 30 oed neu 16 i 45 oed os ydynt o gefndir du, Asiaidd, cymysg neu leiafrifol ethnig i ymuno â’n cofrestr rhoddwyr celloedd bonyn gwirfoddol. Gallant wneud hyn naill ai drwy ddarparu sampl gwaed ychwanegol wrth roi gwaed neu drwy ofyn am becyn swab a ddanfonir adref drwy ein gwefan.

"Yn anffodus, o ran rhoi celloedd bonyn, nid yw tri o bob deg claf yma yn y DU yn dod o hyd i'r partner addas sydd ei angen arnynt yn daer ac mae'r ystadegyn hwnnw hyd yn oed yn uwch ar gyfer rhoddwyr, saith o bob deg, ar gyfer cleifion o gefndir du, Asiaidd, cymysg neu leiafrifol ethnig. Rydym am wella'r siawns hynny."

Gall mwy o bobl nag erioed o'r blaen ymuno â chofrestrfa celloedd bonyn Gwasanaeth Gwaed Cymru i helpu cleifion i oresgyn canserau gwaed ac anhwylderau gwaed. I gael gwybod mwy neu i archebu rhodd gwaed sy'n achub bywyd, ewch i welshblood.org.uk.