1 Rhagfyr 2025
Mae tri o brif bartneriaid iechyd Caerdydd yn ymuno i greu partneriaeth unigryw newydd sydd wedi'i chynllunio i wella canlyniadau iechyd, ysgogi arloesedd, a chreu manteision parhaol i gleifion.
Bydd Partneriaid Iechyd Caerdydd (CHP) yn gweld Prifysgol Caerdydd, Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro ac Ymddiriedolaeth GIG Prifysgol Felindre yn dod ynghyd yn ffurfiol i gryfhau darpariaeth gofal iechyd, meithrin rhagoriaeth ymchwil, twf economaidd, a lles cymdeithasol ar draws y brifddinas a rhanbarth ehangach De-ddwyrain Cymru.
Disgwylir i'r bartneriaeth newydd gyfrannu o leiaf £840 miliwn i'r economi dros y degawd nesaf a chreu miloedd o swyddi medrus ym maes gwyddorau bywyd.
Bydd hefyd yn agor cyfleoedd newydd i gydweithwyr weithio ar y cyd ar draws meysydd ymchwil, gofal clinigol ac addysg, cael mynediad at brosiectau arloesol sy'n gwella canlyniadau cleifion yn uniongyrchol, a datblygu sgiliau newydd sy'n gyrru arloesedd sydd o fudd i gleifion, cymunedau a'r boblogaeth ehangach ledled Cymru a thu hwnt.
Meddai Carl James, Prif Weithredwr Dros Dro Ymddiriedolaeth GIG Prifysgol Felindre: "Mae CHP yn cynrychioli cyfle trawsnewidiol i Dde-ddwyrain Cymru—gan ddod ag arloesedd, rhagoriaeth glinigol ac effaith gymunedol at ei gilydd. Nid yw'n ymwneud â buddsoddiad yn unig; mae'n ymwneud â llunio dyfodol lle mae'r rhanbarth yn arwain y ffordd mewn partneriaethau iechyd integredig."
Mae pob partner eisoes yn gwneud cyfraniad mawr at iechyd. Mae Ymddiriedolaeth GIG Prifysgol Felindre yn darparu gwasanaethau iechyd gwaed a chanser, yn ogystal â gwasanaethau eraill, i bobl Cymru, gyda Chanolfan Ganser newydd Felindre i agor yn 2027.
Mae ymchwil biofeddygol a gwyddorau bywyd Prifysgol Caerdydd yn mynd i'r afael â heriau iechyd byd-eang. Gyda chefnogaeth asedau blaengar, gan gynnwys Canolfan Ymchwil Delweddu'r Ymennydd (CUBRIC) a'r Sefydliad Darganfod Meddyginiaethau, mae'n helpu i ddatgloi mewnwelediadau newydd i ganser, niwrowyddoniaeth, heintiau, meddygaeth adfywiol, a genomeg.
Mae Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro yn parhau i fod yn un o'r sefydliadau GIG mwyaf yn Ewrop, gan wasanaethu bron i hanner miliwn o bobl a darparu gwasanaethau arbenigol. Mae'n gartref i Ganolfan Iechyd Genomig Cymru ac mae'n cynnwys yr unig ysbyty plant yng Nghymru.
Bydd ffocws cychwynnol Partneriaid Iechyd Caerdydd ar gryfderau cystadleuol a gydnabyddir yn fyd-eang gan gynnwys Canser, Therapïau'r Ymennydd, a Meddygaeth Fanwl.
Bydd y tri phartner yn cysylltu asedau a galluoedd ar draws y bartneriaeth i brofion a llwybrau cydlynol. Y gobaith yw y bydd hyn yn helpu i leihau rhwystrau trwy lywodraethu a rennir, cyflwyno ymchwil symlach, a mynediad at ddata ffederal.
Mae gan y tri phartner asedau allweddol ledled Caerdydd yn unigol a gyda'i gilydd - yn amrywio o ganolfannau ymchwil blaengar i fannau addysg, treialon pwrpasol a seilwaith arbrofi i alluoedd gweithredu ar raddfa fawr.
Mae cynnydd buan fel triniaethau clefyd Huntington arloesol, llwyddiannau mewn treialon newydd i drin canser, a rhaglenni deillio fel Draig Therapeutics, sydd oll yn seiliedig ar rannu data modern, yn dangos cyflymder, parodrwydd partneriaid, a hygrededd cyflawni.
"Mae hyn yn fwy na phartneriaeth. Mae'n addewid i weithio ar y cyd er budd ehangach," yn ôl Is-Ganghellor Prifysgol Caerdydd, yr Athro Wendy Larner. "Byddwn yn gweithio ar y cyd, gyda'n partneriaid yn y diwydiant, i wasanaethu fel catalydd ar gyfer newid cadarnhaol, gan osod safonau newydd ar gyfer cydweithio ac effaith."
Ychwanegodd Suzanne Rankin, Prif Weithredwr Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro: "Rwy'n gweld Partneriaid Iechyd Caerdydd fel ffordd o wneud y gorau o'r cyfle i gydweithio, ehangu a chyflymu mynediad at fanteision yr ymyriadau a'r triniaethau newydd hyn, sy'n newid bywydau, i bobl De-ddwyrain Cymru yn ogystal ag yn fyd-eang."
Y gobaith yw trwy greu Partneriaid Iechyd Caerdydd y bydd yn galluogi'r sefydliadau i gael mynediad at ffynonellau cyllid, gan gynnwys buddsoddiad o £86 biliwn Llywodraeth y DU mewn gwyddoniaeth a thechnoleg, a'r Gronfa Arloesi Ranbarthol.
Mae yna hefyd gyfleoedd sy'n cyd-fynd ag wyth prif sector Strategaeth Ddiwydiannol 2025 Llywodraeth y DU, yn enwedig rhwng Gweithgynhyrchu Uwch, Ynni Glân a Thechnolegau Digidol, a'r rôl gynyddol y bydd prifysgolion yn ei chwarae wrth yrru a chyflawni twf rhanbarthol.
Mae'r cyfle yn bodoli yn Ne-ddwyrain Cymru i fanteisio ar ardaloedd lle mae eisoes ganddynt fantais gystadleuol ac yn dechrau arwain y ffordd. Mae Partneriaid Iechyd Caerdydd mewn sefyllfa unigryw i gyflawni uchelgais y llywodraeth i gyflymu arloesedd a thwf rhanbarthol a chenedlaethol ym maes Gwyddorau Bywyd.
Ewch i wefan Partneriaid Iechyd Caerdydd, a darllenwch y prosbectws.