Dyddiad cyhoeddi: Chwefror 2015
Mae’r daflen hon yn dweud wrthych chi a’r rhai sy’n agos atoch beth yw CPR a sut i wneud penderfyniadau am CPR. Mae’n bosibl na fydd yn ateb eich holl gwestiynau felly cofiwch siarad â’ch tîm gofal iechyd am unrhyw beth nad ydych yn ei ddeall.
Ymyrraeth frys yw CPR sy’n ceisio ailddechrau eich calon a’ch anadlu os byddan nhw’n peidio. Gall hwn fod yn argyfwng meddygol ond, i nifer, mae’n broses naturiol ar ddiwedd oes. Mae CPR yn ymyrraeth wahanol ac ar wahân i’r driniaeth rydych chi’n ei chael ar hyn o bryd.
Gall CPR gynnwys:
Gwthio i lawr yn drwm ar eich brest drosodd a throsodd.
Defnyddio mwgwd neu diwb arbennig i’ch helpu i anadlu.
Defnyddio cerrynt trydan o ddiffibriliwr i geisio ailddechrau eich calon.
Defnyddio meddyginiaeth, yn aml i mewn i’r gwythiennau, er mwyn helpu i ailddechrau eich calon.
Yn dibynnu ar y lleoliad gofal iechyd a’ch iechyd chi, mae’n bosibl y bydd Meddyg Teulu, meddyg ysbyty neu uwch nyrs yn dymuno trafod eich dymuniadau am CPR. Byddan nhw’n eich helpu i wneud penderfyniad.
Nid oes yn rhaid i chi drafod CPR os nad ydych yn dymuno gwneud hynny. Os byddwch chi’n teimlo nad ydych yn barod i’w drafod – dywedwch hynny.
Mae’n bosibl y byddwch chi’n dymuno trafod CPR gyda’ch teulu, ffrindiau agosaf neu ofalwyr. Mae’n bosibl y byddan nhw’n gallu eich helpu i wneud penderfyniad yr ydych chi’n gyfforddus ag ef.
Er y gall hyn fod yn anodd, cofiwch drafod CPR gyda eich tîm gofal iechyd cynted ag y byddwch chi’n gyfforddus i wneud hynny. Bydd hyn yn sicrhau bod eich tîm gofal iechyd yn llwyr ddeall eich dymuniadau.
Os ydych chi’n barod i feddwl am CPR, darllenwch ymlaen. Neu cadwch y daflen hon yn ddiogel er mwyn i chi ei darllen pan fyddwch chi’n barod
Gallwch chi a’ch tîm gofal iechyd drafod a fyddwch chi’n debygol o elwa o CPR. Byddan nhw am glywed eich barn. Mae eich dymuniadau’n bwysig iawn wrth wneud y penderfyniad hwn. Heblaw bod rhesymau clinigol eithriadol, byddan nhw’n trafod hyn gyda chi a bydd y ffurflen DNACPR yn cael ei chadw gyda’ch cofnodion iechyd.
Os byddwch chi’n dymuno, gallwch drafod CPR gyda’r tîm gofal iechyd sy’n gofalu amdanoch. Gyda’ch gilydd, gallwch drafod:
Os byddwch chi a’r tîm yn penderfynu na ddylech chi gael CPR, yna nodir y penderfyniad yn eich nodiadau ar ffurflen o’r enw ‘Peidiwch â Dechrau Adfywio Cardiopwlmonaidd’ (ffurflen DNACPR).
Nid yw CPR bob amser yn gweithio a bydd yn dibynnu ar:
Yn drist iawn, nid yw’r mwyafrif o bobl yn goroesi ataliad y galon. Mae’r rhai â phroblemau meddygol cymhleth yn llawer llai tebygol o wella’n iawn. Mae’n bwysig eich bod yn gwybod:
Os ydych chi’n ddifrifol wael ac yn agos at ddiwedd eich oes, mae’n bosibl na fydd unrhyw fudd o geisio eich adfywio gan y bydd y galon a’r anadlu’n peidio fel rhan naturiol o farw. Yn yr achosion hyn, mae’n fwy pwysig eich cadw’n ddi-boen, yn gyfforddus a rhoi cefnogaeth i chi. Mae’n bosibl y bydd CPR yn cynnig gobaith gwag ac yn gwneud mwy o niwed na daioni drwy eich atal rhag cael marwolaeth naturiol.
Os na fyddwch chi’n gallu deall y wybodaeth a gewch am CPR a’ch bod yn methu â gwneud y penderfyniad eich hun, mae’n bosibl y bydd rhywun arall yn gallu penderfynu ar eich rhan.
Ar gyfer cleifion sy’n methu â gwneud penderfyniad oherwydd salwch neu anabledd dysgu, gellir penodi person (procsi cyfreithiol) i wneud y penderfyniad ar eich rhan. Gall procsi cyfreithiol fod yn:
Bydd y meddyg bob amser yn trafod y penderfyniad gyda'r dirprwy cyfreithiol os yw hyn yn bosibl.
Bydd y meddyg bob amser yn trafod y penderfyniad gyda’r procsi cyfreithiol os bydd hyn yn bosibl.
Pan fyddwch yn trafod CPR efallai y bydd eich meddyg yn dweud na fyddai CPR yn gweithio i chi.
Os byddwch wedi penderfynu ymlaen llaw, cofiwch sicrhau bod eich tîm gofal iechyd yn gwybod am eich dymuniad er mwyn iddyn nhw roi copi yn eich cofnodion iechyd.
Pan fyddwch chi’n trafod CPR, mae’n bosibl y bydd eich meddyg yn dweud na fydd CPR yn gweithio i chi.
Os byddwch chi wedi penderfynu nad ydych am iddyn nhw ddechrau CPR, neu os bydd eich meddyg yn sicr na fydd yn gweithio, bydd hyn wedi’i nodi ar ffurflen ‘Peidiwch â Dechrau Adfywio Cardiopwlmonaidd’ (ffurflen DNACPR). Bydd hon yn cael ei chadw gyda eich cofnodion iechyd.
Am CPR yn unig y mae’r penderfyniad hwn. Byddwch chi’n cael unrhyw driniaeth arall sydd ei angen i’ch cadw mor iach a chyfforddus ag sy’n bosibl.
Bydd eich tîm gofal iechyd yn parhau i gynnig y gofal a’r driniaeth gorau i chi yn ôl eich angen.
Mae nifer o gleifion sy’n marw, yn dewis marw gartref. Hyd yn oed os bydd y bobl sy’n agos atoch yn gwybod nad ydych am gael CPR a’i bod yn bryderus amdanoch, mae’n bosibl y byddan nhw’n teimlo’r angen am alw ambiwlans.
Er mwyn helpu i sicrhau bod gweithwyr proffesiynol eraill y rhostir yn gwybod eich dymuniadau:
Os bydd y criw ambiwlans neu weithwyr iechyd proffesiynol yn cael eu hysbysu bod gennych ffurflen DNACPR gartref, mae’n rhaid iddyn nhw barchu eich dymuniad. Byddan nhw’n eich gwneud mor gyfforddus ag sy’n bosibl ac yn trefnu gofal pellach. Ni fyddan nhw’n dechrau CPR.
I helpu i sicrhau bod gweithwyr iechyd proffesiynol eraill yn gwybod am eich dymuniadau:
Os bydd eich sefyllfa iechyd yn newid, bydd eich tîm gofal iechyd yn adolygu’r penderfyniad am CPR. Gallwch hefyd ofyn am adolygiad os byddwch chi’n newid eich meddwl am eich penderfyniad. Gallwch drafod eich teimladau gyda’r meddygon neu’r nyrsys sy’ n gofalu amdanoch.
Mae gennych hawl gyfreithiol i weld a chael copïau o’ch cofnodion.
Gallwch weld beth sydd wedi’i ysgrifennu am CPR yn eich cofnodion iechyd. Bydd eich tîm gofal iechyd wedi nodi’r hyn a ddywedoch am CPR, ac wedi cofnodi unrhyw benderfyniadau a wnaed wrth drafod gyda chi yn eich cofnodion iechyd. Dylai eich tîm gofal iechyd egluro unrhyw eiriau nad ydych yn eu deall.
I gael mwy o wybodaeth am unrhyw beth yn y daflen hon, gallwch gysylltu â/ag:
I gael mwy o wybodaeth am eiriol ac i gael hyd i grŵp eiriol lleol, gallwch gysylltu â:
……………………
Ffôn ………………
Gwefan…………………..
Swyddfa'r Gwarcheidwad Cyhoeddus (Cymru a Lloegr)
Ffôn: 0300 456 0300
E-bost: customerservices@publicguardian.gsi.gov.uk
Gwefan: www.gov.uk/government/organisations/office-of-the-public-guardian
I gael mwy o wybodaeth am gyflwyno cwyn, gallwch gael copi o’r daflen
Gweithio i Wella: Mynegi Pryder am y GIG oddi wrth:
Datblygwyd y wybodaeth hon gan Grŵp DNACPR Cymru Gyfan ac fe’i lluniwyd ar ôl ymgynghori gyda budd-ddeiliaid perthnasol. Mae ar gael ar holl wefannau Byrddau Iechyd GIG. Gallwch ofyn i rywun yn eich tîm gofal iechyd am gopi.