Cemiplimab A1199

Taflen wybodaeth ar Cemiplimab

 

 

Mae'r daflen hon yn rhoi gwybodaeth i gleifion sy'n cael triniaeth â cemiplimab.

 

Bydd y daflen yn egluro beth yw cemiplimab a phryd a sut y caiff ei roi.  Bydd hefyd yn dweud wrthych am sgil-effeithiau cyffredin y gallech eu profi. 

 

Rhoddir rhifau ffôn cyswllt a manylion am sut i gael rhagor o wybodaeth am cemiplimab ar ddiwedd y daflen.

 

Mae eich 'tîm arbenigol' yn cyfeirio at eich tîm oncoleg yng Nghanolfan Ganser Felindre, sy'n cynnwys meddygon, nyrsys arbenigol a phresgripsiynwyr annibynnol anfeddygol a all fod yn nyrs neu'n fferyllydd.

 

Beth yw cemiplimab?

Mae cemiplimab yn wrthgorff artiffisial sy'n cysylltu ei hun â chelloedd canser ac yn eu hatal rhag tyfu.  Imiwnotherapi ydyw, sy'n gweithio trwy helpu'r system imiwnedd i ymosod ar y celloedd canser. Nid cemotherapi ydyw.

 

Pam ydw i'n cael y driniaeth hon?

Mae cemiplimab yn driniaeth sy'n helpu'ch system imiwnedd i ymosod ar gelloedd canser a'u dinistrio. Defnyddir cemiplimab i drin eich math o ganser, ond nid cyffur cemotherapi mohono, imiwnotherapi ydyw.

 

Pa mor aml y byddaf yn derbyn cemiplimab?

Er mwyn i'r driniaeth hon gael yr effaith fwyaf, fe'i rhoddir ar gyfnodau amser penodol.  Mae'n arferol cael cemiplimab bob 3 wythnos.  Bydd eich meddyg yn trafod gyda chi pa mor hir y bydd yn rhaid i chi barhau i gael y driniaeth.

 

Pa mor aml y byddaf yn gweld y tîm arbenigol?

Byddwch yn cael eich adolygu gan eich tîm arbenigol cyn pob cylchred.  Byddwch naill ai'n gweld eich tîm arbenigol mewn clinig neu byddwch yn siarad â nhw'n rhithwir. Bydd y tîm arbenigol yn gwirio sut rydych yn teimlo ac yn trafod unrhyw broblemau a allai fod gennych.

 

Byddwch yn cael profion gwaed rheolaidd a byddwn yn gofyn sut rydych yn teimlo ac yn trafod unrhyw broblemau sydd gennych.  Mae hyn er mwyn i ni allu gwirio sut mae'r driniaeth yn effeithio arnoch chi.  Os bydd eich canlyniadau gwaed yn foddhaol, rhoddir eich triniaeth.

 

Sut mae cemiplimab yn cael ei roi?

Rhoddir cemiplimab trwy ddiferydd i mewn i wythïen yng nghefn eich llaw neu’ch braich.

 

Ble bydd fy nhriniaeth yn cael ei rhoi?

Rhoddir y triniaethau yn yr ardaloedd triniaeth achosion dydd yn Felindre.

 

Pa mor hir fydda i yn yr ysbyty?

Rhoddir y driniaeth dros tua 30 munud; fodd bynnag, dylech ganiatáu tuag 1 awr a hanner ar gyfer eich apwyntiad.

 

 

Mae croeso i chi ddod â rhywun i aros gyda chi yn ystod eich triniaeth. Mae lle yn gyfyngedig, felly nid oes lle i fwy nag un person fel arfer.  Nid yw ardaloedd triniaeth yn addas ar gyfer plant ifanc.

 

 

Adweithiau yn ystod y driniaeth

Os byddwch chi'n profi unrhyw un o'r canlynol yn ystod y driniaeth, dywedwch wrth eich nyrs ar unwaith:

 

• Teimlo'n boeth ac â thwymyn
• Teimlo’n oer neu’n crynu
• Pen tost
• Pendro neu lewygu
• Problemau gydag anadlu neu wichian
• Brech neu gosi
• Teimlo'n sâl neu chwydu
• Wyneb yn chwyddo

 

Os bydd unrhyw un o'r rhain yn digwydd, byddwn yn arafu neu'n atal y Cemiplimab nes i chi deimlo'n well. Efallai y bydd angen i ni roi meddyginiaeth i chi i helpu i setlo'r adwaith sensitifrwydd. Fel arfer gall y driniaeth ddechrau eto, fel arfer heb unrhyw broblemau pellach.

 

Beth yw'r sgil-effeithiau posibl?

Ychydig iawn o sgil-effeithiau y mae rhai pobl yn eu cael tra bydd eraill yn profi mwy.  Mae'r rhan fwyaf o'r sgil-effeithiau'n digwydd oherwydd bod cemiplimab yn effeithio ar y system imiwnedd, sy’n achosi llid mewn rhannau eraill o'r corff fel y croen, y coluddion a chwarennau sy'n cynhyrchu hormonau. Gellir rheoli'r rhan fwyaf o sgil-effeithiau difrifol, os nad pob un ohonynt, trwy ddefnyddio meddyginiaeth steroid ar unwaith naill ai fel tabledi neu drwy ddiferydd.  Fodd bynnag, efallai y bydd angen derbyniad i'r ysbyty ar gyfer adweithiau difrifol sy'n ymwneud ag imiwnedd.

 

Mae sgil-effeithiau yn ysgafn yn bennaf, a gellir eu rheoli'n hawdd gartref. Ond mae'n bwysig eich bod chi'n cysylltu â Chanolfan Ganser Felindre os oes gennych sgil-effeithiau mwy difrifol. Mae'r rhif ffôn ar ddiwedd y daflen.  Mae rhagor o fanylion ynghylch pryd i gysylltu â Felindre wedi'u cynnwys yn y sgil-effeithiau unigol a restrir isod.

 

Os cewch eich derbyn i ysbyty arall, rhaid i chi hysbysu'r meddygon a'r nyrsys eich bod yn cymryd cemiplimab. Mae’n bosibl y gallech fod yn cael adwaith imiwn a dylid eich dechrau ar steroidau. Mae angen i'r meddygon a'r nyrsys gysylltu â Chanolfan Ganser Felindre am gyngor.  Gallant naill ai ffonio'r galwr cemotherapi neu siarad â'ch oncolegydd.

 

Byddwch yn cael cerdyn rhybudd; dangoswch hwn i'r nyrsys neu'r meddygon os cewch eich derbyn i unrhyw ysbyty.

 

Symptomau tebyg i ffliw/Oerfel

 

Efallai y byddwch yn profi symptomau tebyg i ffliw ac oerfel. Fodd bynnag, os oes gennych arwyddion o haint, megis peswch, annwyd, pasio wrin yn amlach neu deimlad llosg neu besychu fflem werdd, ffoniwch Ganolfan Ganser Felindre ar y rhif ffôn ar ddiwedd y daflen.

 

Cyfog a chwydu

 

Gall cemiplimab achosi cyfog a chwydu. Os ydych chi'n profi cyfog, gallwn roi meddyginiaeth gwrth salwch i chi i'ch helpu. Os na fydd y feddyginiaeth gwrth-salwch yn helpu, neu os byddwch yn chwydu, cysylltwch â Chanolfan Ganser Felindre am gyngor.  Mae'r rhif ffôn ar ddiwedd y daflen.

 

Effeithiau ar y coluddion 

 

Nid yw’n anarferol i’r driniaeth hon achosi dolur rhydd. 

Os ydych chi'n profi dolur rhydd, mae'n bwysig eich bod yn yfed digon o hylifau.  Os byddwch yn cael 4 neu fwy o symudiadau’r coluddyn mewn 24 awr yn ychwanegol at yr hyn sy'n arferol i chi, cysylltwch â Chanolfan Ganser Felindre ar unwaith.  Mae'r rhif ffôn ar ddiwedd y daflen.

 

Noder:

Os oes gennych unrhyw un o'r symptomau isod, mae'n rhaid i chi hysbysu Canolfan Ganser Felindre ar unwaith; mae'r rhifau ffôn ar ddiwedd y daflen.

• 4 neu fwy o symudiadau’r coluddyn mewn 24 awr yn ychwanegol at yr hyn sy'n arferol i chi

• Os oes gennych unrhyw broblemau gyda dolur rhydd neu gynnydd yn symudiadau’r coluddyn sy'n para am fwy na 3 diwrnod
• Os oes gennych chi boenau stumog difrifol
• Neu os oes gennych waed neu fwcws yn eich ysgarthion

 

Mae risg o lid yn y coluddyn (colitis) neu rwyg yn y coluddyn (rhwygiad) mewn lleiafrif bach o gleifion. Felly mae'n bwysig rhoi gwybod i ni am unrhyw un o'r symptomau uchod neu boen yn yr abdomen neu chwydd.

 

 

 

 

 

Effeithiau ar y croen

 

Efallai y byddwch yn datblygu brech croen sy'n cosi y gellir ei thrin ag eli lleithio.  Fodd bynnag, os cewch adwaith croen difrifol, efallai y bydd angen i chi gael eich trin yn yr ysbyty.

 

Cysylltwch â Chanolfan Ganser Felindre:

 

• Os yw'r frech yn gorchuddio mwy na hanner eich corff ac yn boenus.
• Os oes gennych bothelli mawr neu os yw'ch croen yn plicio.
• Os yw'ch croen yn teimlo'n amrwd iawn.
• Os oes gennych lygaid coslyd.
• Os oes gennych wlserau ceg. 

 

Effeithiau ar eich chwarennau hormonau

 

Gall cemiplimab achosi llid yn y chwarennau sy'n cynhyrchu'r gwahanol hormonau (cemegau sy'n rheoli llawer o swyddogaethau'r corff) yn y corff. Bydd y symptomau'n amrywio gan ddibynnu ar ba chwarennau yr effeithir arnynt.

 

Mae’n bwysig cysylltu â Chanolfan Ganser Felindre os oes gennych y canlynol:

•  cur pen na fydd yn mynd i ffwrdd
•  cyfog a chwydu
•  hwyliau ansad difrifol.
•  blinder difrifol (mae blinder ysgafn i gymedrol yn gyffredin gyda cemiplimab)
• Os oes gennych chi gynnydd amlwg mewn lefelau egni neu aflonyddwch.
• Os ydych chi'n teimlo'n anghofus a/neu'n ddryslyd

 

Blinder a lludded

 

Gall cemiplimab wneud i chi deimlo'n fwy blinedig nag arfer.  Mae'n bwysig gwrando ar eich corff a gorffwys os oes angen, ond dylid cyflawni’ch gweithgareddau arferol os ydych yn teimlo'n abl.  Mae rhai pobl yn ei chael hi'n fuddiol gwneud ymarfer corff ysgafn yn ogystal â gorffwys.  Os ydych yn cysgu mwy na 50% yn ystod y dydd, mae angen i chi gysylltu â Chanolfan Ganser Felindre ar y rhif ar ddiwedd y daflen

 

 

Diffyg archwaeth

 

Efallai y byddwch yn profi diffyg archwaeth, ac efallai y bydd rhai pobl yn teimlo'n sâl wrth gymryd cemiplimab, ond fel arfer gellir rheoli hyn yn dda gyda meddyginiaeth gwrth-salwch.  Os byddwch yn chwydu fwy nag unwaith mewn 24 awr er eich bod yn cymryd meddyginiaeth gwrth-salwch yn rheolaidd, dylech gysylltu â Chanolfan Ganser Felindre am gyngor.  Mae'r rhif ffôn ar ddiwedd y daflen.

 

 

Effeithiau ar anadlu:

 

Os byddwch chi'n profi diffyg anadl, peswch neu unrhyw anawsterau anadlu, mae'n bwysig rhoi gwybod i'r llinell gymorth driniaeth yng nghanolfan ganser Felindre, ar y rhif ffôn ar ddiwedd y daflen. Mae’n bosibl datblygu cyflwr o’r enw niwmonitis, a all beryglu bywyd ac sydd angen ei drin.

 

 

 

 

 

 

Effeithiau ar yr afu

 

Mae hyn yn anghyffredin, ond os ydych chi'n cael eich effeithio, efallai y byddwch chi'n teimlo'n fwy blinedig nag arfer a hefyd yn teimlo'n sâl neu'n chwydu.  Bydd eich meddyg yn rhoi meddyginiaeth gwrth-salwch i chi ei chymryd. 

 

Cysylltwch â Chanolfan Ganser Felindre:

 

• Os byddwch yn chwydu fwy nag unwaith mewn 24 awr er ichi gymryd meddyginiaeth gwrth-salwch.

 

Mae effeithiau mwy difrifol ar yr afu yn anghyffredin iawn ond gallant fod yn ddifrifol iawn, felly dylech gysylltu â Chanolfan Ganser Felindre:

 

• Os yw’ch croen a gwyn eich llygaid wedi troi’n felyn.
• Os oes gennych wrin tywyllach nag arfer.
• Os oes gennych gleisio neu waedu anarferol

 

Sgil-effeithiau eraill:

 

Efallai y byddwch yn cael y sgil-effeithiau ychwanegol hyn; os felly, cysylltwch â Chanolfan Ganser Felindre:

 

• Mwy o amlder pasio wrin a/neu syched.
• Pendro neu deimlo’n benysgafn.
• Llai o allbwn wrin.
• Golwg aneglur, neu olwg sydd wedi'i newid, neu lygaid dolurus a choch.
• Pwysedd gwaed isel
• Newid i’r teimlad yn eich dwylo/traed neu rannau eraill o'ch corff.

 

 

Rhagor o wybodaeth

Mae'n bwysig nad ydych yn beichiogi, yn bwydo ar y fron nac yn tadogi plentyn tra byddwch yn cael triniaeth ac am 4 mis ar ôl y driniaeth.

Argymhellir peidio â chael brechlynnau byw tra byddwch ar Cemiplimab

Rhowch wybod i'ch oncolegydd os oes gennych unrhyw glefydau hunanimiwn, er enghraifft: Clefyd Crohn, Llid briwiol y coluddyn, Lwpws, Sglerosis ymledol.

Rhowch wybod i'ch oncolegydd os ydych ar steroidau hirdymor.

 

Gall sgil-effeithiau barhau am hyd at 18 mis ar ôl y driniaeth.  Os oes gennych unrhyw sgil-effeithiau, cysylltwch â'ch ymgynghorydd. Os cewch eich derbyn i'r ysbyty neu os byddwch yn gweld eich meddyg teulu yn ystod y cyfnod hwn, rhowch wybod i'r meddyg eich bod wedi cael cemiplimab, sef meddyginiaeth imiwnotherapi, a dangoswch eich cerdyn rhybudd iddynt.

 

Weithiau gall cyffuriau canser gael sgil-effeithiau difrifol iawn a all beryglu bywyd. Mae'n bwysig rhoi gwybod i Ganolfan Ganser Felindre os ydych yn pryderu am unrhyw sgil-effeithiau.

 

Gall diagnosis o ganser gynyddu eich risg o ddatblygu clot gwaed (thrombosis), a gall cael triniaeth canser gynyddu'r risg hon ymhellach.  Mae'n bwysig dweud wrth eich meddyg ar unwaith os oes gennych symptomau fel poen, cochni a chwyddo yn eich coes, neu ddiffyg anadl a phoen yn y frest. 

 

Gall clotiau gwaed fod yn ddifrifol iawn.  Fodd bynnag, fel arfer gellir trin y rhan fwyaf o glotiau'n llwyddiannus gyda chyffuriau i deneuo'r gwaed.  Gall eich meddyg neu’ch nyrs roi mwy o wybodaeth i chi.

 

Taflenni gwybodaeth gwneuthurwyr i gleifion

Mae taflenni Felindre yn darparu gwybodaeth am sgil-effeithiau cyffredin a chyffredin iawn: am ragor o wybodaeth am y sgil-effeithiau llai cyffredin, cyfeiriwch at daflenni gwybodaeth y gwneuthurwr ar gyfer cleifion, a geir o fferyllfa Felindre a/neu ar y rhyngrwyd yn www.medicines.org.uk. Weithiau, bydd cleifion yn ei chael hi’n anodd darllen y taflenni hyn. Gofynnwch os hoffech gael copi gan eich meddyg neu oddi wrth

 

Rhifau ffôn cyswllt

 

Canolfan Ganser Felindre             029 2061 5888

Os ydych chi'n sâl gartref ac mae angen sylw arnoch ar unwaith ar unrhyw adeg o'r dydd neu'r nos, gofynnwch am y llinell gymorth triniaeth

 

 

Adran fferylliaeth             029 2061 5888 est 6223

Dydd Llun – dydd Gwener 9am – 5pm ar gyfer ymholiadau am eich meddyginiaethau

 

Rhadffôn Tenovus                  0808 808 1010

llinell gymorth canser

 

                                  

Ysgrifennwyd y daflen hon gan weithwyr iechyd proffesiynol.  Mae'r wybodaeth yn y daflen hon yn seiliedig ar dystiolaeth.  Mae'r daflen wedi'i chymeradwyo gan feddygon, nyrsys, fferyllwyr a chleifion.  Caiff ei hadolygu a'i diweddaru bob 2 flynedd.

Wedi'i baratoi ym mis Hydref 2020