Uchelgeisiau Trosfwaol Ymchwil a Datblygu Canser 2021-31

Uchelgeisiau Trosfwaol Ymchwil a Datblygu Canser 2021-31

Crynodeb Gweithredol

Mae gan Felindre rôl allweddol i'w chwarae yn y rhwydwaith ymchwil canser yn Ne-ddwyrain Cymru. Mae’n darparu cyswllt pwysig rhwng y 3 Bwrdd Iechyd Prifysgol yn y rhanbarth (Bwrdd Iechyd Prifysgol (BIP) Caerdydd a’r Fro, Aneurin Bevan a Chwm Taf Morgannwg) ar gyfer ymchwil canser clinigol cydweithredol, gan gynnig cyfleoedd i gleifion gael mynediad i dreialon clinigol ac amrywiaeth o astudiaethau ymchwil eraill, naill ai yng Nghanolfan Ganser Felindre (CGF) ei hun neu mewn cyfleusterau allgymorth yn y Byrddau Iechyd Prifysgol. Mae Felindre hefyd mewn sefyllfa wych i ddarparu'r cysylltiad hollbwysig rhwng ymchwilwyr canser labordy a chleifion, gan alluogi ymchwil i 'bontio'r bwlch trosiadol' a dod â darganfyddiadau newydd o'r labordy i'r clinig er budd cleifion.

Ein gweledigaeth yw gweithio gyda chleifion a phartneriaid i ddylunio a chyflwyno ymchwil ragorol sy'n gwella goroesiad ac yn gwella bywydau cleifion a'u teuluoedd.

Mae Felindre yn sefydliad sy’n canolbwyntio ar y claf sy’n perfformio’n gyson dda mewn holiaduron boddhad cleifion. Fodd bynnag, fel sefydliad nid ydym wedi manteisio i'r eithaf ar gyfleoedd i gynnig mynediad i bob claf at ymchwil ac i gydgysylltu ein hymchwil i wneud y mwyaf o'r cyfleoedd dysgu o ddata a phrofiad pob claf. Bydd rhoi cleifion yn gyntaf ac wrth galon popeth a wnawn a gwneud y mwyaf o gyfraniad pob claf yn flaenoriaeth ymchwil strategol yn y dyfodol. Mae gan Felindre hanes blaenorol cryf o arwain Treialon Clinigol canser cenedlaethol a rhyngwladol sy’n newid ymarfer, dan arweiniad ymchwilwyr Felindre ac wedi’i Noddi gan y sefydliad. Byddwn yn adeiladu ar hyn i ddatblygu'r genhedlaeth nesaf o ymchwilwyr amlddisgyblaethol er mwyn datblygu triniaethau, ymyriadau a gofal newydd. Nid yw’r gallu i drosi ymchwil darganfod yn ddi-dor o’r labordy i’r clinig er budd y claf ac i fynd â samplau cleifion (neu ddelweddau/technoleg/gwybodaeth) yn ôl i’r labordy i gynhyrchu gwybodaeth newydd wedi’i ddefnyddio’n llawn o’r blaen. Mae ysgogi ymchwil trosiadol trwy alluogi partneriaethau agosach rhwng ymchwilwyr canser academaidd yn y Brifysgol ac ymchwilwyr canser clinigol yn y GIG yn flaenoriaeth strategol yn y dyfodol. Er mwyn gwneud y gorau o'n huchelgeisiau bydd yn hanfodol sicrhau bod ymchwil wedi’i wreiddio o fewn y diwylliant a’r strwythurau sefydliadol.

Amlygodd cyngor Nuffield (a gyhoeddwyd ar 1 Rhagfyr 2020) bwysigrwydd ymchwil a datblygu ar gyfer darparu gofal canser o ansawdd uchel sy’n canolbwyntio ar y claf ac sy’n addas ar gyfer y dyfodol i bobl yn Ne-Ddwyrain Cymru. Rhaid i Ganolfan Ganser newydd Felindre gael ei dylunio i alluogi gweithgarwch ymchwil a datblygu a sicrhau bod ymchwil ar gael i bob claf sy'n mynychu'r ganolfan. Argymhellodd Nuffield y dylid datblygu “canolfan ymchwil gref yn Ysbyty Athrofaol Cymru” i ddarparu Treialon Clinigol Cyfnod Cynnar a Therapïau Uwch canser, wedi'u cydleoli ag Uned Dibyniaeth Fawr (HDU)/Uned Gofal Dwys (ITU). Bydd Canolfan Ymchwil Canser Caerdydd teiran yn galluogi hyn, sef “cydweithredu ag ymchwil haemato-oncoleg” a “chyfleoedd ar gyfer gweithio’n agosach gyda’r Brifysgol”. Argymhellodd Nuffield hefyd Felindre@ Cyfleusterau Ymchwil ym mhob BIP i “gael eu hystyried yn rhan allweddol o’r rhwydwaith darparu ymchwil a’u cefnogi’n unol â hynny” o ystyried eu “mynediad at niferoedd mawr o gleifion a chymorth gan ITU ac arbenigeddau eraill”. Mae Gweithrediaeth Ymddiriedolaeth GIG Felindre yn cefnogi argymhellion Ymddiriedolaeth Nuffield a fydd yn galluogi’r weledigaeth a’r uchelgeisiau a nodir yn y papur hwn i gael eu cyflawni, gan wella cyfleoedd ymchwil i gleifion canser ar draws De-ddwyrain Cymru. Bydd y model rhwydwaith yn gofyn am seilwaith newydd, cydweithrediad rhanbarthol rhwng yr Ymddiriedolaeth a phartneriaid BIP a phartneriaeth ymchwil strategol wedi’i hadnewyddu rhwng yr Ymddiriedolaeth a Phrifysgol Caerdydd a fydd, os caiff ei gwireddu, yn cyflymu darganfyddiadau newydd yn y clinig ac yn adeiladu màs critigol o weithgarwch ymchwil canser yn Ne-ddwyrain Cymru a fydd yn cynhyrchu mewnfuddsoddiad a thwf a allai gynrychioli trobwynt ar gyfer ymchwil canser yng Nghymru.

 

1. Crynodeb

1A. Ein Gweledigaeth

Ein gweledigaeth yw gweithio gyda chleifion a phartneriaid i ddylunio a chyflwyno ymchwil ragorol sy’n gwella goroesiad ac yn gwella bywydau cleifion canser a’u teuluoedd yng Nghymru a thu hwnt.

Ein cenhadaeth yw dod yn arweinydd mewn ymchwil canser yn genedlaethol ac yn rhyngwladol, gan drawsnewid diwylliant ein sefydliad yn un lle mae pob claf, teulu ac aelod staff sydd am ymgysylltu ag ymchwil yn cael y cyfle i wneud hynny.

Er mwyn galluogi hyn, byddwn yn gweithio gyda'n GIG a phartneriaid academaidd, gyda ffocws strategol ac ethos cydweithredol a rennir.

1B. Ein Nodau:

• • Gwella profiad a gofal cleifion
  • Gwella canlyniadau cleifion a lleihau amrywiadau
  • Cyflymu gweithrediad darganfyddiadau newydd yn y clinig
  • Dangos effaith ein hymchwil ar gleifion a'r GIG
  • Meithrin gallu a medrusrwydd ymchwil yn Felindre ac ar draws De-ddwyrain Cymru.

 

1C. Ein Themâu Ymchwil:

Rhennir ein hymchwil yn 4 thema strategol rhyng-gysylltiedig:

• • Rhoi cleifion yn gyntaf ac yn ganolog i bopeth a wnawn
  • Hyrwyddo triniaethau, ymyriadau a gofal newydd
  • Sbarduno ymchwil trosiadol trwy gysylltu'r labordy a'r clinig
  • Ymgorffori ymchwil ac arloesi o fewn y diwylliantsefydliadol.

Yn sail i'r gwaith ym mhob thema bydd strategaethau ymchwil adrannol trawsbynciol. Bydd ymchwil o ansawdd uchel yn cael ei hwyluso gan seilwaith llywodraethu a galluogi a’i ddarparu gan weithlu cymorth ymchwil ystwyth wedi’i leoli yn Felindre ac ar draws De-ddwyrain Cymru.

 

1D. Y Ddogfen hon:

Mae’r ddogfen hon yn nodi ein huchelgeisiau trosfwaol ar gyfer ymchwil canser dros y 10 mlynedd nesaf, wedi’i llywio gan:

• • Grŵp Gorchwyl a Gorffen Dyfodol Felindre o ymchwilwyr canser amlddisgyblaethol Felindre a Phrifysgol Caerdydd a Chynrychiolwyr Cleifion a’r Cyhoedd (gweler Atodiad 1 am aelodaeth grŵp ac awdur y ddogfen hon).
  • Cyngor Ymddiriedolaeth Nuffield ar y model arfaethedig ar gyfer gwasanaethau oncoleg drydyddol anlawfeddygol yn Ne-ddwyrain Cymru.
  • Polisïau a strategaethau allweddol Cymru a’r DU sy’n effeithio ar ymchwil a strategaethau cyfredol yn Felindre (gweler Atodiad 2).

Er eu bod yn hanfodol bwysig i'r Ymddiriedolaeth, nid yw'r uchelgeisiau ar gyfer ymchwil Gwasanaeth Gwaed Cymru wedi'u cynnwys yn y ddogfen hon a bydd angen eu datblygu ar wahân.

Y cam nesaf ar gyfer ymchwil canser fydd datblygu cynllun gweithredu manwl, mewn partneriaeth â’n cydweithwyr yn y Brifysgol a phartneriaid Bwrdd Iechyd Prifysgol (BIP) ar draws De-ddwyrain Cymru. Ar yr un pryd, byddwn yn ymgysylltu ag Elusennau, Diwydiant a Llywodraeth Cymru fel partneriaid allweddol mewn ymchwil canser ar draws y rhanbarth a thu hwnt.

 

2. Cefndir

2A. Cyflwyniad:

Mae ymchwil gofal iechyd yn hanfodol i gleifion a'r GIG. Mae'n sail i'r dystiolaeth sydd ei hangen i ddarparu'r gofal a'r gwasanaethau gorau i gleifion. Mae cleifion sy'n cael eu trin mewn lleoliadau gofal iechyd ymchwil-weithredol yn cael canlyniadau gwell ac yn derbyn gofal gwell, gyda buddion yn ymestyn i gleifion y tu hwnt i'r rhai sy'n cymryd rhan weithredol mewn astudiaethau ymchwil (1, 2). Mae cymryd rhan mewn ymchwil yn grymuso cleifion ac mae >90% yn cael profiad da o gymryd rhan mewn ymchwil (3). Mae cleifion eisiau cyfleoedd i fod yn rhan o dreialon triniaethau newydd, ac mae’r cyhoedd yn credu y dylai’r GIG chwarae rhan bwysig wrth gefnogi ymchwil ar gyfer triniaethau newydd (4). Mae cynnal ymchwil ragorol yn sicrhau bod clinigwyr yn hyddysg mewn canfyddiadau ymchwil a’r sylfaen dystiolaeth ar gyfer y triniaethau y maent yn eu rhoi. Mae gan ymchwil fanteision ehangach i’r GIG (5, 6) – mae’n sail i arloesi a gwella gwasanaethau mewn gofal iechyd, gall wella effeithlonrwydd ac effeithiolrwydd ac mae’n cymell, yn denu ac yn cadw staff (7).

Mae Fframwaith Cynllunio GIG Cymru Llywodraeth Cymru 2020-23 (8) yn nodi’r disgwyliad ar gyfer cyfranogiad ymchwil o fewn GIG Cymru fel a ganlyn: “Mae tystiolaeth yn dangos bod sefydliadau sy’n gwneud gwaith ymchwil yn darparu gwell gofal ac yn gallu cyflawni canlyniadau gwell i gleifion/cyhoedd na’r sefydliadau GIG hynny sy’n cynnal llai o ymchwil. Gall ymchwil o ansawdd uchel helpu i dorri etifeddiaeth afiechyd, datblygu cymdeithas lewyrchus trwy ymgysylltu ar y cyd â phrifysgolion, diwydiant a'r trydydd sector. Dylai pawb sy’n gweithio yn y GIG ystyried ymchwil fel rhan annatod o’u rôl.” a “bydd disgwyl i sefydliadau ddangos sut mae’r gweithlu’n cael eu cefnogi i wneud ymchwil a sut mae ymchwil a datblygu yn llywio eu cynllunio, eu cyllid a’u penderfyniadau.”

Canser yw prif achos marwolaethau yng Nghymru ac mae cyfraddau mynychder yn codi tua 2% y flwyddyn, fel y mae nifer cyffredinol y bobl yng Nghymru sy'n byw gyda chanser. Mae cyfraddau goroesi yng Nghymru yn wael o gymharu â gwledydd Ewropeaidd eraill ac mae gwahaniaethau rhanbarthol sylweddol o ran mynychder, prognosis a chanlyniadau canser ar draws Cymru. Mae Cynllun Cyflawni Canser ar gyfer Cymru (2015-2020) yn nodi: “Mae ymchwil canser yn hollbwysig i wella canlyniadau i gleifion ac i iechyd pobl yng Nghymru. Mae ymchwil ragorol yn sicrhau allbynnau sy’n cael effaith sylweddol ac yn newid dealltwriaeth o ganser, triniaethau ac ymyriadau gofal yn y dyfodol ar hyd holl lwybr y claf, o ofal sylfaenol i ofal lliniarol. Dylai pobl yng Nghymru y mae canser yn effeithio arnynt gael cyfled teg i gymryd rhan mewn treialon clinigol ac astudiaethau eraill sydd wedi'u cynllunio'n dda, gan gynnwys cyfleoedd i gymryd rhan a chymryd diddordeb mewn gweithgareddau ymchwil.”

2B. Cyd-destun:

Mae gan Felindre rôl allweddol i’w chwarae yn yr ecosystem ymchwil canser yng Nghymru (Ffigur 1). Dyma’r darparwr mwyaf o driniaeth oncoleg anfeddygol yng Nghymru, gan dderbyn 6000-7000 o atgyfeiriadau cleifion canser newydd y flwyddyn wedi’u cyfuno o Fyrddau Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro, Aneurin Bevan a Chwm Taf Morgannwg. Wedi'i ddisgrifio yn strategaeth Canolfan Ganser Felindre 'Llunio ein Dyfodol Gyda'n Gilydd 2026' mae gweledigaeth i fod yn “Arweinydd rhyngwladol mewn ymchwil, datblygu, arloesi ac addysg.” Blaenoriaeth strategol Ymddiriedolaeth GIG Prifysgol Felindre (VUNHST) o fewn y Cynllun Tymor Canolig Integredig (IMTP) 2019-2022: yw “trawsnewid y sefydliad yn un sy’n gyfystyr â rhagoriaeth mewn ymchwil, datblygu ac arloesi ar raddfa sydd ymhell y tu hwnt i’n harlwy presennol” .

Mae ymchwil rhagorol yn gofyn am bartneriaethau a thrwy ei Bwrdd Partneriaeth Academaidd (a sefydlwyd yn 2020) mae Felindre wedi ymrwymo i gefnogi cydweithio yn y dyfodol gyda phartneriaid Academaidd ar draws Cymru. Mae Memorandwm Cyd-ddealltwriaeth (MOU) rhwng VUNHST a Phrifysgol Caerdydd (PC) yn disgrifio ymrwymiad ar y cyd i ddatblygu partneriaeth strategol agosach fyth rhwng y ddau sefydliad, gan ddod â buddion i’r ddwy ochr ar gyfer addysg ac ymchwil. Mae partneriaid ymchwil allweddol eraill yn cynnwys GIG Cymru, Llywodraeth Cymru drwy Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru (HCRW), y Trydydd Sector, Canolfan Ymchwil Canser Cymru (WCRC), Rhwydwaith Canser Cymru, (WCN), Banc Canser Cymru (WCB), Iechyd Cyhoeddus Cymru, Canolfan Rutherford, Partneriaeth Genomeg Cymru a’r Hwb Gwyddorau Bywyd. Mae partneriaethau masnachol yn allweddol mewn ymchwil, o ran technoleg, profiad cleifion, treialon fferyllol ac arloesi.

Mae Trawsnewid Gwasanaethau Canser (TCS), y Ganolfan Loeren Radiotherapi newydd a Chanolfan Ganser Felindre newydd (CGFn)  arfaethedig a ariennir drwy fuddsoddiad cyfalaf Llywodraeth Cymru, yn darparu cyfleoedd ymchwil ac arloesi rhagorol. Gallai seilwaith newydd o’r fath, o’i gyfuno â buddsoddiad yn y gweithlu ymchwil ac ymrwymiad ar y cyd rhwng sefydliadau’r GIG a phartneriaid academaidd i gydweithio ar ddull rhanbarthol at ymchwil a datblygu canser ddarparu'r màs critigol angenrheidiol i ysgogi a chyflawni newid sylweddol yn allbynnau ymchwil canser Cymru yn y dyfodol.

 

2C. Cryfderau ymchwil cyfredol :

Mae gan Felindre etifeddiaeth o ragoriaeth mewn arweinyddiaeth Treialon Clinigol ac mae ein treialon wedi dylanwadu ar arfer clinigol yn genedlaethol (9) ac yn rhyngwladol (10). Mae’r portffolio presennol o dreialon clinigol sy’n cael eu harwain a’u noddi gan Felindre yn cynnwys PATHOS (11) a PEARL mewn canser y pen a’r gwddf, CORINTH mewn canser rhefrol, SCOPE 2 mewn canser yr oesoffagws, ‘mapio MRI o swyddogaeth metabolig mewn tiwmorau ar yr ymennydd’ a STORM_Glio mewn canser yr ymennydd ac iNATT (Canser Thyroid Anaplastig rhyngwladol) mewn canser y thyroid (gweler Atodiadau 3 a 4A).

Agorodd yr Uned Triniaeth Treialon Clinigol Cyfnod Cynnar Canser solet 1af yng Nghymru yn Felindre yn 2013, gan gyflwyno portffolio o Dreialon Clinigol Cam I-II i brofi diogelwch ac effeithiolrwydd cyfryngau newydd, naill ai ar eu pen eu hunain neu ar y cyd â radiotherapi, mewn cydweithrediad â Chanolfan Meddygaeth Canser Arbrofol Caerdydd (ECMC), Canolfan Ymchwil Canser Cymru (WCRC) a Pharma e.e. FAKTION ar gyfer canser metastatig y fron (12). Yn ogystal ag arwain treialon clinigol, ar hyn o bryd mae Felindre yn cynnal >100 o astudiaethau cyfnod cynnar i hwyr a arweinir gan sefydliadau eraill, a alluogwyd gan Brif Ymchwilwyr (PIs) Felindre (gweler Atodiad 4C a D).

Mae ymchwil radiotherapi yn Felindre yn cynnwys y gweithlu radiotherapi amlddisgyblaethol. Mae ymchwilwyr ffiseg feddygol wedi datblygu offer newydd (ee EdgeVCC [13]) i awtomeiddio cynllunio radiotherapi ac mae ein partneriaid ymchwil yn Ysgol Beirianneg PC yn arbenigwyr mewn cyfrifiadura a dadansoddi data. Mae Felindre yn un o 4 canolfan yn y DU sy’n ffurfio’r grŵp Sicrwydd Ansawdd Treialon Radiotherapi Cenedlaethol (RTTQA), sy’n arwain rhaglenni RTTQA cenedlaethol ar gyfer canserau gastro-berfeddol a chanser y pen a’r gwddf. Ynghyd â phartneriaid ymchwil yng Nghanolfan Delweddu Ymchwil yr Ymennydd Prifysgol Caerdydd (CUBRIC) a Chanolfan Delweddu PET Cymru (PETIC) mae ein hymchwilwyr wedi arwain astudiaethau i ddeall effeithiau radiotherapi yr ymennydd ar swyddogaeth niwrowybyddol ac i addasu triniaeth ganolig radiotherapi yn seiliedig ar ymateb tiwmor mewn cleifion gyda chanser y pen a'r gwddf. Yn ddiweddar, datblygwyd partneriaethau gydag ymchwilwyr canser yn y labordai imiwnoleg, firoleg a biowyddorau ym Mhrifysgol Caerdydd, trwy ysgoloriaethau ymchwil PhD a Chymrodoriaethau Ymchwil Clinigol a ariennir ar y cyd.

Ar gyfer Ymchwil Gofal Lliniarol a Chefnogol sy'n Canolbwyntio ar y Claf, mae gan Felindre gysylltiadau agos â Chanolfan Ymchwil Gofal Lliniarol Marie Curie (MCPRC) un o 2 MCPRC y DU sy’n cael eu hariannu gyda chyllid craidd. Mae ganddo hanes o astudiaethau sy'n asesu effeithiau hwyr radiotherapi (EAGLE - Gwerthuso a Mynd i'r Afael ag Effeithiau Hwyr Gastroberfeddol radiotherapi pelfig), gan ymgorffori astudiaethau ansoddol o fewn treialon oncoleg Cam III i ddeall profiad y claf a chyfnewidiadau triniaeth yn well (e.e. treialon ROCS a FOCUS IV), datblygu offer sgrinio (e.e. ALERT-B - Asesu Effeithiau Hwyr Radiotherapi-Coluddyn) a setiau canlyniadau craidd (e.e. COBra - Canlyniadau Craidd mewn treialon tiwmor yr ymennydd) (gweler Atodiad 3).

Gyda rolau uwch ymarferwyr ac ymarferwyr ymgynghorol yn cael eu datblygu yn ddiweddar, mae maes pwysig o ymchwil aml-broffesiynol yn dod i’r amlwg, a gynhelir gan nyrsio (14), Gweithiwr Proffesiynol Perthynol i Iechyd [ffisiotherapi, therapi galwedigaethol, dieteteg, therapi lleferydd ac iaith, radiograffydd], seicoleg ac ymchwilwyr fferylliaeth (y cyfeirir atynt yng ngweddill y ddogfen hon fel ymchwilwyr 'anfeddygol').

 

2D. Heriau presennol:

Dros y degawd diwethaf mae Felindre wedi trin nifer cynyddol o gleifion canser flwyddyn ar ôl blwyddyn. Er gwaethaf ein gweithgarwch a’n cryfderau presennol, nid yw’r rhan fwyaf o’n cleifion yn cael cynnig cyfleoedd i gael mynediad i astudiaethau ymchwil ar hyn o bryd (gweler Atodiad 4B). Y cyfyngiadau sy’n cyfyngu ar ein gweithgarwch ymchwil a datblygu yw:

Cyffredinol:

• Mae meddygaeth bersonol (lle mae triniaeth wedi'i theilwra i ganser unigolyn) wedi newid cynllun treialon clinigol, gan wneud treialon yn fwy penodol a lleihau nifer y cleifion sy'n cael eu recriwtio fesul treial, gan olygu bod angen sefydlu mwy o dreialon i wneud y mwyaf o gyfleoedd ymchwil i gleifion.
• Ansefydlogrwydd cyllid ymchwil â therfyn amser a chystadleuaeth gynyddol am gyllid ymchwil elusennol (Trydydd Sector), wedi’i waethygu ymhellach gan COVID-19.

Lleol/Rhanbarthol:

• Diffyg strategaeth a chynllun gweithredu clir ar gyfer ymchwil canser ar draws rhanbarth De-ddwyrain Cymru.
• Diffyg ffocws strategol ymchwil canser ar y cyd rhwng Felindre a PC (yn ogystal â phartneriaid academaidd eraill yn y rhanbarth), sy'n cyfyngu ar drosi ymchwil o'r labordy i'r clinig ac yn arwain at ddiffyg llwybrau gyrfa wedi'u diffinio'n dda ar gyfer 'swyddi rhyngwyneb' rhwng y byd academaidd a’r GIG – gan gynnwys academyddion clinigol, ymchwilwyr nyrsio ac ymchwilwyr amlddisgyblaethol eraill.
• Diffyg gallu ymchwil, gallu gweithlu, cynllunio olyniaeth a buddsoddiad yn y genhedlaeth nesaf o ymchwilwyr.
• Angen cynyddol i gynnal rhai gweithgareddau ymchwil (gan gynnwys Treialon Clinigol Cyfnod Cynnar) ar safle ysbyty acíwt gyda chyfleusterau cyfyngedig i wneud hynny ar hyn o bryd.
• Yr angen i gynnal gweithgareddau ymchwil eraill yn nes at gartrefi cleifion ar draws y rhanbarth De-ddwyrain Cymru.
• Anhawster cynnal ymchwil ar draws ffiniau sefydliadol yn rhanbarth De-ddwyrain Cymru a gwaith partneriaeth is-optimaidd.

 

2E. Cyfleoedd yn y dyfodol:

Mae adroddiad Ymddiriedolaeth Nuffield Rhagfyr 2020 yn tynnu sylw at bwysigrwydd ymchwil a datblygu ar gyfer darparu “patient centred, future-proofed, high quality cancer care” i boblogaeth De-ddwyrain Cymru.

Bellach mae cyfle gwirioneddol (dan arweiniad Felindre a’i phartneriaid) i wneud newid sylweddol mewn ymchwil canser yn Ne-ddwyrain Cymru drwy groesawu argymhellion Nuffield i ddatblygu:

• Canolfan Ganser Felindre newydd (CGFn) sydd wedi’i dylunio i alluogi gweithgarwch ymchwil a datblygu, gyda’r capasiti a’r gallu gweithlu amlddisgyblaethol i sicrhau bod ymchwil ar gael yn eang i gleifion sy’n mynychu’r ganolfan. Dylid gwireddu'r cyfleoedd a ddarperir gan y Ganolfan Dysgu arfaethedig a fflyd newydd o beiriannau radiotherapi a byncer ymchwil radiotherapi.
• Bydd “Canolfan ymchwil gref yn Ysbyty Athrofaol Cymru” yn dod â chleifion, ymchwilwyr y GIG (o Fwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro a Felindre) ac ymchwilwyr academaidd (o Ysgol Feddygaeth PC) ynghyd mewn un lleoliad. Gallai’r ganolfan teiran hon (a elwir o bosibl yn Canolfan Ymchwil Canser Caerdydd) ddarparu ffocws i ymchwil canser cydgysylltiedig yng Nghaerdydd, bywiogi’r gymuned ymchwil canser a darparu cyfleusterau ar gyfer:
  • Darparu Treialon Cyfnod Cynnar a Therapïau Cellog ac Anghellog Uwch ar gyfer canser solet gyda mynediad at HDU/ITU a gwasanaethau arbenigol (e.e. llawfeddygaeth, cardioleg, imiwnoleg, gastroenteroleg) i reoli cymhlethdodau therapi a galluogi “cydweithredu ag ymchwil haemato-oncoleg ” a gwasanaethau i’r rhai yn eu Harddegau ac Oedolion Ifanc (TYA).
  • Galluogi “gweithio agosach gyda’r brifysgol”, gan gynnwys clinig, swyddfa a man cyfarfod, gyda chysylltiadau uniongyrchol â’r labordy, banc bio, llawdriniaeth a radioleg ymyriadol.
  • Gweithlu Academaidd Clinigol amlddisgyblaethol gwell, integredig, sy'n gyfrifol am gynllunio a chyflwyno ymchwil canser a arweinir o Gymru.
• Rhwydwaith ymchwil glinigol aml-ganolfan ar draws De-ddwyrain Cymru, gyda Chyfleusterau Ymchwil Felindre@ ym mhob BIP a gweledigaeth a seilwaith a rennir i gefnogi ei weithgareddau, gan alluogi mynediad teg at ymchwil i gleifion ar draws y rhanbarth. Mae Nuffield yn argymell y dylid “edrych ar y rhain fel rhan allweddol o’r rhwydwaith darparu ymchwil a’u cefnogi’n unol â hynny” o ystyried eu “mynediad at niferoedd mawr o gleifion a chymorth gan ITU ac arbenigeddau eraill”.

Ar y cyd â ffocws a strategaeth ar y cyd ar gyfer ymchwil canser yng Nghaerdydd a’i gefnogi gan fuddsoddiad gan y GIG a Phrifysgol Caerdydd, yn ogystal ag o bosibl y Trydydd Sector a chyllidwyr eraill, gallai cyngor Nuffield, pe bai’n cael ei weithredu, gynrychioli trobwynt ar gyfer ymchwil canser yng Nghymru.

 

 

3. Gwireddu ein gweledigaeth ar gyfer ymchwil 2021 - 2031

3A. Ein Gweledigaeth a’n Cenhadaeth:

Ein gweledigaeth yw gweithio gyda chleifion a phartneriaid i ddylunio a chyflwyno ymchwil ragorol sy’n gwella goroesiad ac yn gwella bywydau cleifion canser a’u teuluoedd yng Nghymru a thu hwnt.

Ein cenhadaeth yw dod yn arweinydd mewn ymchwil canser yn genedlaethol ac yn rhyngwladol, gan drawsnewid diwylliant ein sefydliad yn un lle mae pob claf, teulu ac aelod o staff sydd am ymgysylltu ag ymchwil yn cael y cyfle i wneud hynny.

 

3B. Ein Nodau:

• • Gwella profiad a gofal y claf
  • Gwella canlyniadau cleifion a lleihau amrywiad
  • Cyflymu gweithrediad darganfyddiadau newydd yn y clinig
  • Dangos effaith ein hymchwil ar gleifion a'r GIG
  • Meithrin gallu a medrusrwydd ymchwil yn Felindre ac ar draws De-ddwyrain Cymru.

 

3C. Ein Themâu Ymchwil:

• • Rhoi cleifion yn gyntaf ac yn ganolog i bopeth a wnawn
  • Hyrwyddo triniaethau newydd, ymyriadau a gofal
  • Sbarduno ymchwil trosiadol trwy gysylltu'r labordy a'r clinig
  • Ymgorffori ymchwil ac arloesi o fewn y diwylliant sefydliadol.

Byddwn yn cynyddu mynediad cleifion at ymchwil, yn trawsnewid y diwylliant yn ein sefydliad yn un a all ddangos ei fod wir yn gwerthfawrogi ymchwil ac yn gweithio gyda’n partneriaid Academaidd, BIP a phartneriaid allweddol eraill i gynhyrchu newid sylweddol yn ein hallbynnau ymchwil canser cyfunol er budd cleifion canser ar draws y rhanbarth De-ddwyrain Cymru ac ymhellach i ffwrdd.

Bydd y ffocws hwn a’r buddsoddiad mewn ymchwil yn dod â’r buddion canlynol i’r sefydliad:

• • Sicrhau bod ymchwil o ansawdd uchel yn arwain at ragoriaeth mewn gofal ar gyfer y boblogaeth ehangach y mae CGF yn ei gwasanaethu.
  • Cynhyrchu incwm a fydd yn cael ei ail-fuddsoddi mewn ymchwil a datblygu i adeiladu màs critigol o ymchwilwyr a seilwaith ategol i ehangu ein portffolio ymchwil yn y dyfodol.
  • Gwella enw da Felindre fel canolfan ragoriaeth sydd wedi ymrwymo i wella canlyniadau cleifion canser yn y dyfodol.
  • Gwella boddhad staff, gan arwain at well cyfraddau cadw a denu staff newydd.

Bydd ein Nodau yn cael eu gwireddu gan:

• • Adeiladu ar ein cryfderau presennol, datblygu ein harweinwyr ymchwil a’n gweithlu ymchwil amlddisgyblaethol. 
• • Harneisio potensial buddsoddiad newydd Llywodraeth Cymru mewn gwasanaethau canser a gweithredu argymhellion Nuffield i wneud newid sylweddol yn ein hallbynnau ymchwil.
  • Cydweithio â’n partneriaid GIG, Academaidd a’r Trydydd Sector ar draws De-ddwyrain Cymru a thu hwnt gyda phwrpas cyffredin.
  • Canolbwyntio ein hymdrechion ymchwil ein hunain ar gleifion sy’n cael triniaeth canser ac ôl-driniaeth ond hefyd cefnogi, lle y gallwn, ymdrechion ymchwil ehangach i wella atal, sgrinio a diagnosis cynnar o ganser.
  • Gwneud y mwyaf o effaith ein hymchwil trwy roi darganfyddiadau ac arloesiadau newydd ar waith yn gyflym mewn ymarfer clinigol er budd y claf.
  • Dangos effaith gadarnhaol ein hymchwil ar gleifion, y sefydliad a'r GIG ehangach.

 

4. Ein Themâu Ymchwil yn Fanwi

4A. Thema 1: Rhoi cleifion yn gyntaf ac yn ganolog i bopeth a wnawn

Bydd ein hymchwil yn cael ei llywio gan anghenion canser cleifion. Bydd ein gwasanaeth yn cael ei gynllunio i alluogi pob claf ac aelod o’r teulu sydd am ymgysylltu ag ymchwil i wneud hynny, ble bynnag y maent yn byw ar draws y rhanbarth a pha ran bynnag o’u taith canser y maent arni.

Beth mae hyn yn ei olygu:

Bydd cleifion yn helpu i osod yr agenda ymchwil. Byddwn yn cynyddu’r cyfleoedd i gleifion a’u teuluoedd gymryd rhan mewn ymchwil, fel bod y rhan fwyaf o’n cleifion o fewn 10 mlynedd yn cael cynnig cyfleoedd ymchwil ac arloesi ar ryw adeg yn eu taith canser. Mae hyn yn cynrychioli cynnydd sylweddol yng nghanran cleifion Felindre sy’n cymryd rhan mewn ymchwil. Yn seiliedig ar gyfartaledd treigl o recriwtio dros y 5 mlynedd diwethaf ac o ystyried nifer yr atgyfeiriadau cleifion newydd blynyddol i Felindre, mae 6-7% o gleifion a atgyfeiriwyd i Felindre ar hyn o bryd yn cymryd rhan mewn astudiaethau ymchwil (~400 o gleifion y flwyddyn, ystod cleifion 304-498), yn seiliedig ar ffigurau 2015-2020 – gweler Atodiad 4B). Bydd cynyddu hyn i >50% y flwyddyn yn gofyn am newid radical yn y diwylliant sefydliadol a'r model rhanbarthol ar gyfer darparu ymchwil.

Yn y thema hon, byddwn yn:

• • Meddu ar safbwynt sy'n canolbwyntio ar y claf a'r gofalwr .
  • Gwella profiad y claf
  • Lleihau anghydraddoldeb ac amrywiaeth mewn canlyniadau
  • Canolbwyntio ar ofal diogel a thosturiol i gleifion ag anghenion cyd-forbidrwydd neu gymhleth a'u teuluoedd.
  • Hyrwyddo ymagwedd fwy integredig at ein hymchwil. Yr hyn y byddwn yn ei wneud i gyflawni hyn:

Cael persbectif sy’n canolbwyntio ar y claf a’r gofalwr drwy:

• • Cyd-gynhyrchu ymchwil gyda chleifion a’r cyhoedd, i sicrhau bod ein hymchwil yn ateb y cwestiynau sy’n bwysig iddynt ac yn cadw at arfer gorau (15) a safonau cenedlaethol PPI y DU.
• • Cynyddu ein ffocws ar ymchwil Gofal Lliniarol a Chefnogol, gan edrych am gyfleoedd ymchwil ar hyd y llwybr canser o ddiagnosis i ddiwedd oes.
  • Ymestyn cyfleoedd i gymryd rhan mewn ymchwil ar draws y rhwydwaith, trwy weithio mewn partneriaeth a chyfleusterau ymchwil Felindre@ ym mhob BIP, gan weithio’n ddi-dor ar draws ffiniau sefydliadol i sicrhau bod cleifion yn gallu cyrchu ymchwil yn nes at eu cartrefi.
• • Hyrwyddo pwysigrwydd ymchwil i gleifion, y cyhoedd a staff, trwy well cyfathrebu ac ymgysylltu i gynyddu cyfranogiad mewn ymchwil.

Gwella profiad a chanlyniadau cleifion drwy:

• • Trawsnewid y sefydliad i alluogi mwy o gleifion a theuluoedd i gymryd rhan mewn ymchwil.
  • Ymchwilio i effaith sgil-effeithiau canser a thriniaeth ar iechyd a lles y claf i ddeall y cyfaddawdau rhwng rheoli clefydau a gwenwyndra.
  • Deall effaith byw'n hirach gyda chanser ar weithrediad a lles i helpu i arwain y defnydd o adnoddau'r GIG yn y dyfodol.
  • Cynyddu ein gweithgaredd ymchwil arsylwadol ac ansoddol, gan gydbwyso ein portffolio o astudiaethau ymyriadol ag astudiaethau arsylwi.
  • Meithrin gallu yn y gweithlu ymchwil clinigol anfeddygol yn y GIG ac ar draws y rhyngwyneb clinigol-academaidd, mewn cydweithrediad â’r MCPRC ac Ysgol y Gwyddorau Gofal Iechyd ym Mhrifysgol Caerdydd.

Lleihau anghydraddoldeb ac amrywiaeth mewn canlyniadau a chanolbwyntio ar ofal diogel a thosturiol i gleifion ag anghenion cyd-forbidrwydd neu gymhleth a’u teuluoedd drwy:

• • Gwneud cyfraniadau newydd i’r sylfaen dystiolaeth sy’n llywio darpariaeth a threfniadaeth gofal canser, gan anelu at wneud gwelliannau i fywydau cleifion a’u teuluoedd o fewn 10 mlynedd.
  • Cynllunio astudiaethau ymchwil sy'n mynd i'r afael ag anghydraddoldebau mewn canlyniadau canser, sy'n flaenoriaeth strategol yng Nghynllun GIG Cymru 2020-2023.
  • Cynnal astudiaethau a fydd yn canolbwyntio ar yr ymgynghoriad tosturiol ar gyfer gwneud penderfyniadau ar y cyd a hunanreolaeth â chymorth i fynd i’r afael ag anghydraddoldebau mewn canlyniadau iechyd a lles yng Nghymru a thu hwnt.

Hyrwyddo ymagwedd fwy integredig at ein hymchwil trwy:

• • Croes-gysylltu ymchwil ar draws ein themâu trwy ddylunio ymchwil integredig ac effeithlon i sicrhau'r budd mwyaf o bob astudiaeth. Fel enghreifftiau, bydd ein cynlluniau treialon clinigol yn darparu samplau cleifion i'w trosi o chwith, gan hwyluso darganfyddiadau cyffuriau newydd yn eu tro; bydd ein hymchwil Gofal Lliniarol a Chefnogol ar wydnwch triniaeth a dewis y claf wedi'i integreiddio â chynllun treialon clinigol, yn llywio cynllun treialon parhaus a dull y claf.

O ystyried y cwestiynau ymchwil clinigol, trosiadol sy’n canolbwyntio ar y claf ar gyfer pob claf, gwneud i bob claf gyfrif fwy nag unwaith er mwyn sicrhau ein bod yn gwneud y mwyaf o gyfraniad pob claf.

 

4B. Thema 2: Hyrwyddo Triniaethau Newydd, Ymyriadau a Gofal

Bydd ein hymchwil yn eang ac yn gynhwysol. Bydd ein hadnoddau'n cael eu defnyddio i gefnogi ymchwil sydd â'r potensial mwyaf i wella triniaeth a gofal cleifion.

Beth mae hyn yn ei olygu:

Byddwn yn arwain ac yn cymryd rhan mewn Treialon Clinigol o ansawdd uchel sydd wedi’u dylunio’n dda ac astudiaethau ymchwil eraill, gan ddarparu’r sylfaen dystiolaeth sydd ei hangen i ddod â thriniaethau ac ymyriadau newydd, gwell i’r clinig i wella gofal cleifion. Byddwn yn blaenoriaethu ymchwil a arweinir o Gymru. Bydd gwaith yn y Thema hon (a Thema 1) yn cynyddu cyfleoedd i gleifion gymryd rhan mewn ymchwil fel y bydd y rhan fwyaf o’n cleifion o fewn 10 mlynedd yn cael y cyfle i gymryd rhan mewn ymchwil a/neu arloesi ar ryw adeg yn eu taith canser. Nodir isod y targedau ar gyfer pob is-thema o fewn y thema hon.

Yn y thema hon byddwn yn:

• • Cynyddu nifer yr astudiaethau newydd a arweinir gan ymchwilwyr lleol
  • Ehangu mynediad i Dreialon Clinigol Cyfnod Hwyr a chyflwyno'r rhain yn unol â'r amserlen a'r targed
  • Darparu mynediad gwell i Dreialon Clinigol Cyfnod Cynnar a Therapïau Uwch Tiwmor Solet
  • Gwneud y mwyaf o gyfleoedd ar gyfer Ymchwil Radiotherapi a ddaw yn sgil buddsoddi mewn CGF newydd
  • Integreiddio Ymchwil Delweddu Newydd i'n Hastudiaethau Clinigol.

Yr hyn y byddwn yn ei wneud i gyflawni hyn:

Cynyddu nifer yr astudiaethau newydd a arweinir gan ymchwilwyr lleol trwy:

• • Adeiladu cenhedlaeth y dyfodol o Brif Ymchwilwyr (PY) meddygol ac anfeddygol i arwain yr astudiaethau hyn. Byddwn yn buddsoddi yn y goreuon, gan uwchsgilio, mentora a datblygu ein harweinwyr ymchwil yn y dyfodol a sicrhau cynrychiolaeth Felindre ar grwpiau ymchwil cenedlaethol allweddol.
  • Cefnogi ein hymchwilwyr gydag ysgrifennu grantiau a phrotocol/cyflwyno moeseg a sefydlu astudiaethau trwy swyddogaeth swyddfa ymchwil newydd (gweler Thema 4).
  • Edrych yn systematig i oresgyn y rhwystrau i ddod yn arweinydd ymchwil clinigol mewn canser yn y GIG yng Nghymru a nodwyd mewn arolwg diweddar (2020) a gynhaliwyd gan y Ganolfan Treialon Ymchwil (CTR, PC), Gwasanaethau Dylunio a Chynnal Ymchwil (PC) a WCRC , gan gynnwys: diffyg amser (a nodwyd gan 91% o ymatebwyr); rhwystrau proses a gwybodaeth (e.e. sut i adeiladu tîm ymchwil a nodi cyfleoedd ariannu) a rhwystrau systemig sy'n atal ymchwil traws-sefydliadol (e.e. rhwng y Brifysgol a'r GIG).

Targed: dyblu nifer y Prif Ymchwilwyr lleol o fewn 10 mlynedd, o'r llinell sylfaen bresennol o 18 i >30.

Ehangu mynediad i Dreialon Clinigol Cyfnod Hwyr a chyflwyno’r rhain ar amser ac i darged drwy:

• • Mabwysiadu portffolio o dreialon ar draws pob safle tiwmor fel bod y mwyafrif helaeth o gleifion â diagnosis canser yn cael cyfle i gymryd rhan mewn treial clinigol.
  • Asesu’r holl gyfleoedd treialu newydd gydag offeryn dethol cadarn a fydd yn gwneud y gorau o bortffolio eang o astudiaethau o ansawdd uchel sy’n debygol o recriwtio ar amser ac ar darged heb fawr o orgyffwrdd â nodweddion recriwtio cleifion. 
• • Cysylltu’n agosach â chydweithwyr yn y Bwrdd Iechyd ac Academaidd i gyflawni treialon canser amlddisgyblaethol sy’n gwneud y gorau o bob agwedd ar ganlyniadau ymchwil, gan gynnwys llawfeddygol, gofal lliniarol ac ymchwil drosiadol a symleiddio swyddogaethau ymchwil a datblygu.
  • Datblygu portffolio cymysg o dreialon masnachol ac a arweinir gan ymchwilydd sy’n caniatáu allbwn ymchwil effaith uchel ochr yn ochr â model ariannol cynaliadwy gydag incwm masnachol yn cael ei ail-fuddsoddi mewn gweithgarwch ymchwil a datblygu.
  • Cydbwyso ein portffolio o dreialon ymyriadol ag astudiaethau arsylwi ac ansoddol a arweinir gan y gweithlu amlddisgyblaethol.
  • Dod â chyfleoedd ymchwil i gleifion ar draws De-ddwyrain Cymru a lle bo’n bosibl cyflawni’r ymchwil yn agos at gartrefi cleifion.
  • Ariannu amser ymchwil ar gyfer nifer fach o glinigwyr brwdfrydig, yn enwedig i’r rhai sy’n cynhyrchu incwm masnachol sylweddol, fel y gallant neilltuo amser priodol i fod yn Brif Ymchwilwyr (PY) i fodloni gofynion Sefydliad/Noddwr Ymchwil ar Gontract a hefyd fel y gallant ddatblygu eu harbenigedd ymchwil eu hunain.
  • Cofleidio ymchwil o bob disgyblaeth glinigol (meddygol ac anfeddygol).

Targed: sicrhau o fewn 10 mlynedd bod y rhan fwyaf o’n cleifion yn cymryd rhan mewn ymchwil ar ryw adeg yn eu taith canser.

Darparu mynediad gwell i Dreialon Clinigol Cyfnod Cynnar trwy:

• • Datblygu cynllun gwaith integredig gyda’n cydweithwyr Haemato-oncoleg a llywio cynlluniau i gyflwyno Treialon Cyfnod Cynnar ar draws safleoedd Felindre ac Ysbyty Athrofaol Cymru yn unol ag argymhellion Nuffield (gweler isod*1 ac Adran 5).
  • Hyrwyddo cydweithrediadau gyda gwyddonwyr Prifysgol Caerdydd, ECMC a WCRC i gyflwyno o leiaf un prosiect o’r fainc i erchwyn y gwely gyda moleciwl/therapi a gynhyrchir yng Nghaerdydd.
  • Cynllunio a darparu 4 Treial Clinigol Cyfnod Cynnar dan arweiniad ymchwilwyr gyda Phrif Ymchwilwyr Caerdydd trwy ryngweithio â Diwydiant, cydweithwyr Academaidd, CRUK ac Ymchwil Canser Cymru.
  • Datblygu portffolio Treialon Clinigol Cyfnod Cynnar eang a chytbwys gan gynnwys astudiaethau masnachol ac academaidd dan arweiniad ymchwilydd, gyda’r nod o gael 15-20 o astudiaethau ar agor i’w recriwtio ar unrhyw un adeg (yn fras yn dyblu’r niferoedd presennol).
  • Ehangu ein portffolio o Dreialon Clinigol Cyfuniad Cyffuriau-Radiotherapi Cyfnod Cynnar ac ymuno â rhwydwaith gyda chanolfannau eraill yn y DU sy’n cael ei sefydlu ar hyn o bryd i gyflawni’r rhain.
  • Ail-fuddsoddi cyfran o'r incwm a gynhyrchir i sicrhau cynaliadwyedd swyddi presennol, ehangu gweithlu arbenigol a seilwaith.
  • Cyfrannu at y ddealltwriaeth fyd-eang, ac adeiladu ar arbenigedd clinigol lleol pan fydd y triniaethau newydd hyn ar gael fel rhan o ofal safonol y GIG.

Targed: dyblu recriwtio cleifion i Dreialon Cyfnod Cynnar o fewn 10 mlynedd, o linell sylfaen o 25 o gleifion y flwyddyn (recriwtio blynyddol cyfartalog 2015-2020, ystod 17-36 o gleifion) i dros 50 o gleifion y flwyddyn.

*1Prif bwynt terfyn treialon Cam I ‘cyntaf-mewn-bodau dynol’ yw diogelwch ac o ystyried tirwedd newidiol Treialon Cyfnod Cynnar tuag at brofi imiwn-oncoleg a chyffuriau mewnwythiennol eraill, naill ai ar eu pen eu hunain neu ar y cyd, bydd y rhan fwyaf o Dreialon Cyfnod Cynnar yn y dyfodol ar gyfer canser solet angen eu darparu ar safle ysbyty acíwt gyda mynediad uniongyrchol i HDU ac ITU. Mae hyn yn cael ei gydnabod yn adroddiad Ymddiriedolaeth Nuffield sy'n argymell datblygu 'canolfan ymchwil gref' yn Ysbyty Athrofaol Cymru er mwyn cyflawni treialu Cam I a chydweithio agosach â haemato-oncoleg, gwasanaethau eraill a chydweithwyr ym Mhrifysgol Caerdydd. Bydd angen darparu Therapïau Uwch hefyd ar safle acíwt a rhaid ystyried y gofynion o ran seilwaith a’r gweithlu ar gyfer eu darparu ochr yn ochr â’n cynlluniau ar gyfer y dyfodol ar gyfer treialon Cyfnod Cynnar. Er y bydd angen cyflawni'r rhan fwyaf o'r treialon hyn ar safle acíwt, efallai y bydd rhai astudiaethau 'risg is' yn addas i'w cyflawni yn CGFn a bydd proses gadarn yn cael ei datblygu ar gyfer nodi'r astudiaethau hyn.

Darparu mynediad i Therapïau Tiwmor Solet (Cell a Genynnau) trwy:

• • Chwilio am gyfleoedd i arwain gyda’n partneriaid (yn enwedig ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro) y gwaith o ddarparu Treialon Clinigol i brofi manteision Therapïau Uwch mewn canserau solet (yn cynnwys therapi genynnau, therapïau sy’n seiliedig ar gelloedd a meinwe a chynhyrchion wedi’u peiriannu â meinwe) ar gyfer poblogaeth De Cymru.
  • Dysgu o brofiad ac arbenigedd ein cydweithwyr haemato-oncoleg o ddarparu Therapïau Uwch (e.e. therapi CAR-T) mewn malaeneddau haematolegol a chefnogi cydweithio agosach a chydleoli er mwyn cyflymu'r gallu angenrheidiol i drosglwyddo a darparu gwybodaeth.
  • Buddsoddi yn y seilwaith a’r gweithlu sydd eu hangen i ddarparu’r therapïau hyn fel rhan o’n tîm cyflawni Treialon Cyfnod Cynnar.
  • Ymuno â rhwydwaith cydweithredol o dimau cyflawni ymchwil a datblygu ar draws y DU i rannu profiad ac arfer gorau yn y maes ymchwil hwn sy’n datblygu.
  • Mynd ati’n rhagweithiol i chwilio am gysylltiadau â datblygwyr academaidd a masnachol i fod yn bartneriaid a datblygu’r cysylltiadau hynny mewn trosi therapi clinigol uwch a chyflawni treialon.
  • Defnyddio'r wybodaeth a gafwyd wrth ddarparu Therapïau Uwch mewn lleoliad treialon i hwyluso a chyflymu eu mabwysiadu a sicrhau eu bod ar gael yn deg fel safon arferol o ofal pan fyddant wedi'u trwyddedu a'u comisiynu'n llawn.

Targed: O fewn 2 flynedd - agor o leiaf un treial therapi uwch di-gell tiwmor solet (e.e. feirws oncolytig) ac un treial therapi uwch cellog yn flynyddol. O fewn 5 mlynedd - agor dau dreial therapi uwch di-gell a chellog tiwmor solet yn flynyddol. O fewn 10 mlynedd - i agor 5 treial tiwmor solet di-gell a hyd at 5 treial therapi uwch cellog yn flynyddol.

Gwneud y mwyaf o gyfleoedd ar gyfer Ymchwil Radiotherapi a ddaw yn sgil buddsoddi yng Nghanolfan Ganser Felindre newydd drwy:

• • Sicrhau ymgysylltiad Ymchwil, Datblygu ac Arloesi yn y broses gaffael ar gyfer y Datrysiad Radiotherapi Integredig (DRI) a llywio cynlluniau a chyfleoedd ar gyfer y Byncer Ymchwil Radiotherapi sy'n gysylltiedig â CGFn (gweler isod*2).
  • Darparu cyfleoedd i gleifion o Gymru gael mynediad i Dreialon Clinigol Therapi Pelydr Proton (PBT), trwy gydweithio â Chanolfan Ganser Rutherford (RCC) a HCRW; gweithio gyda chydweithwyr yn y DU i ddatblygu treialon PBT yn y dyfodol ar gyfer amrywiaeth o ganserau (Ymennydd/Oesoffagws/Ysgyfaint/Pen a Gwddf).
  • Ehangu’r gweithlu ymchwil radiotherapi amlddisgyblaethol, gan alluogi ymchwilwyr anfeddygol (e.e. radiograffwyr) yn ogystal ag ymchwilwyr meddygol i arwain astudiaethau radiotherapi yn y dyfodol.
  • Cefnogi ymchwil Ffiseg Feddygol mewn radiotherapi technegol uwch e.e. i werthuso potensial cynllunio awtomataidd trwy EdgeVCC (Injan Cynhyrchu cynllun a yrrir gan Brofiad gan Ganolfan Canser Felindre) i gynyddu ansawdd ac effeithlonrwydd cynllunio a hwyluso RTTQA ar draws y DU.
  • Cydweithio ag Ysgol Beirianneg PC ar ddeallusrwydd artiffisial (AI), radiomeg ac ymchwil dadansoddi delweddau e.e. i ddatblygu ATLAAS (Algorithm Coeden Benderfynu Awtomatig ar gyfer Segmentu Uwch) ymhellach, sef offeryn dysgu peirianyddol i bortreadu canserau ar sganiau PET-CT.
  • Sefydlu seilwaith TG ('CardiffCAT' – Theragnosteg â Chymorth Cyfrifiadur) o fewn y GIG yn Felindre gan gysylltu data clinigol arferol y GIG â chynllunio radiotherapi, RTTQA a data dadansoddi delweddau i ragweld a deall yr ymateb i driniaeth yn well.

Targed: dylunio a chyflwyno o leiaf un astudiaeth ymchwil gyda ffocws radiotherapi y flwyddyn am y 10 mlynedd nesaf.

*2Bydd y buddsoddiad yn CGFn yn cynnwys fflyd o Gyflymyddion Llinellol (LINACS) newydd, blaengar a Datrysiad Radiotherapi Integredig (IRS) newydd gyda phrosesau llif gwaith arloesol a fydd yn symleiddio llwybrau radiotherapi, gan gynyddu effeithiolrwydd ac ansawdd triniaeth. Byncer Ymchwil Radiotherapi, a fydd (yn aros am gyllid) yn darparu ar gyfer peiriant ymchwil radiotherapi pwrpasol ac yn cynyddu'n sylweddol ein gallu a'n medrusrwydd i gynnal ymchwil radiotherapi flaengar. Bydd datblygu ac ehangu ymchwil a datblygu Ffiseg Feddygol yn hanfodol i fanteisio’n llawn ar y cyfleoedd ymchwil ac arloesi sy’n deillio o’r IRS ymhen 5 mlynedd+, yn ogystal â datblygu gallu ymchwil radiograffwyr i alluogi integreiddio ymchwil sy’n canolbwyntio ar y claf i bob astudiaeth radiotherapi.

Integreiddio Delweddu Newydd i’n hastudiaethau clinigol trwy:

• • Gwneud mwy o ddefnydd o arbenigedd delweddu lleol a’r cyfleusterau delweddu o’r radd flaenaf yn CUBRIC a PETIC i ddatblygu ymchwil rhyngwladol-gystadleuol mewn delweddu canser.

• • Datblygu rhaglen o astudiaethau ymchwil delweddu arloesol lleol a arweinir gan ymchwilwyr, sy’n ymgorffori astudiaethau ymchwil llai annibynnol sy’n cynhyrchu damcaniaethau ac astudiaethau sydd wedi’u hymgorffori mewn cydrannau trosiadol o dreialon ymchwil mwy sy’n cael eu harwain o Gymru. Bydd yr astudiaethau hyn, a arweinir gan ymchwilwyr meddygol neu anfeddygol, yn anelu at:
    • Gwella manylder darluniad tiwmor cyn dechrau cwrs radiotherapi
    • Delweddu tiwmorau yn ystod cwrs o radiotherapi ac addasu triniaeth radiotherapi yn ôl marcwyr cynnar ymateb tiwmor
    • Gwirio lleoliad y tiwmor a'r claf yn gywir yn ystod radiotherapi
    • Delweddu tiwmorau ar ôl cwrs o radiotherapi i ddiffinio ymateb tiwmor i driniaeth yn fwy cywir
    • Astudio effaith radiotherapi ar feinweoedd normal.
    • Integreiddio delweddu newydd i lwybr cleifion radiotherapi bob dydd, a thrwy hynny gynyddu cyfranogiad mewn ymchwil a dysgu gan bob claf.
  • Cydweithio â phartneriaid yn Ysgol Beirianneg PC i ddatblygu piblinell SPARCC (Dadansoddi Awtomatig a Chyfrifiadureg Radiomeg) ymhellach, gan ddefnyddio data o ddelweddau meddygol i ddweud wrthym am ymddygiad clefydau a/neu ymateb i driniaeth (radiomeg).

Targed: dylunio a chyflwyno o leiaf un astudiaeth ymchwil gyda ffocws delweddu y flwyddyn am y 10 mlynedd nesaf.

Mae rhagor o fanylion am ein cynlluniau ymchwil radiotherapi a delweddu wedi’u cynnwys yn Strategaeth Ymchwil Radiotherapi (RT) VUNHST 2020-2025. Byddwn yn sefydlu arweinyddiaeth ar gyfer pob maes ymchwil yn y thema hon, yn datblygu’r gweithlu ymchwil amlddisgyblaethol (i gynnwys meddygon, ffisegwyr, radiograffwyr, cymrodyr ymchwil) ac yn gweithio gyda chydweithwyr PC (e.e. ar gyfer delweddu, trwy sefydlu presenoldeb ar y safle yn CUBRIC a/neu PETIC am 1 diwrnod/wythnos), mentora’r genhedlaeth nesaf o ymchwilwyr a datblygu seilwaith i gefnogi ein hymchwil (gweler Thema 4).

 

4C. Thema 3: Sbarduno ymchwil trosiadol trwy gysylltu'r labordy a'r clinig

Byddwn yn datblygu portffolio o ymchwil trosiadol glinigol a thechnegol, gan ganolbwyntio lle bo’n briodol, ar ychydig o safleoedd tiwmor allweddol fel ein bod yn gystadleuol yn genedlaethol ac yn gallu denu mewnfuddsoddiad yn yr ardaloedd hyn.

Beth mae hyn yn ei olygu

Mae gan Felindre rôl allweddol i’w chwarae wrth drosi canfyddiadau ymchwil newydd o’r labordy (y ‘fainc’) i’r clinig (‘erchwyn y gwely’) er budd cleifion ac annog newid diwylliant o gwmpas trosi ymchwil er budd iechyd fel yr amlygwyd yn adroddiad CRUK ‘Bench to Bedside Building a Collaborative Medical Research Environment in Wales’ (16). Mae hyn yn cynnwys trosi darganfyddiadau technolegol newydd i'r clinig, yn ogystal ag ymchwil labordy. Ni all ymchwil drosiadol ddigwydd heb gydweithio agos a chydweithredol rhwng ymchwilwyr academaidd (gwyddonwyr labordy, cyn-glinigol neu sylfaenol) ac ymchwilwyr clinigol yn y GIG ac ar swyddi sy'n datblygu sy'n cysylltu ar draws y ffiniau clinigol-academaidd. Gan weithio gyda PC a phartneriaid academaidd eraill byddwn yn rhan o ffocws a rennir a chydlynol, gan feithrin meysydd rhagoriaeth lle gallwn gystadlu am gyllid gyda'r ymchwilwyr gorau yn y DU ac yn rhyngwladol. Yn y blynyddoedd diwethaf, bu ceisiadau Caerdydd i adnewyddu statws Canolfan CRUK (2017) a dod yn Ganolfan Ragoriaeth Rhwydwaith Ymbelydredd (RadNet) (2019) CRUK yn aflwyddiannus. Amlygodd adborth gan CRUK ar y ddau gais ddiffyg seilwaith a màs critigol o ymchwilwyr canser yng Nghaerdydd y mae’n rhaid mynd i’r afael â hwy er mwyn adeiladu rhagoriaeth ymchwil a’n gwneud ni (a Chymru) yn gystadleuol yn genedlaethol ac yn rhyngwladol i ddenu buddsoddiad yn y dyfodol.

Gall ymchwil trosiadol 'O’r fainc i erchwyn y gwely' gynnwys dod ag asiantau newydd, a ddatblygwyd yn y labordy, i'r clinig i asesu eu diogelwch a'u gweithgaredd mewn cleifion. Gall hefyd gynnwys dod â thechnegau delweddu newydd a/neu ddatblygiadau technolegol o'r byd academaidd i'r clinig. Mae ymchwil ‘trosi o chwith’ (‘erchwyn y gwely i’r fainc’) yn golygu bod samplau cleifion yn cael eu cymryd i’r labordy i gynhyrchu gwybodaeth newydd (y gellir ei ‘drosi’ yn ôl i’r clinig wedi hynny e.e. ar ffurf triniaethau newydd) ac mae hefyd yn hollbwysig ac mae gan Felindre ran hollbwysig i'w chwarae yma.

Yn y thema hon, byddwn yn:

• • Datblygu portffolio cystadleuol cenedlaethol o ymchwil drosiadol gyda'n partneriaid
  • Datblygu llwybrau gyrfa ar gyfer swyddi academaidd clinigol a swyddi 'rhyngwyneb' academaidd-GIG eraill
  • Gwella deialog a chydweithio rhwng y GIG a’r byd academaidd
  • Bod yn bartner mewn adennill Statws Canolfan CRUK    
    Yr hyn y byddwn yn ei wneud i gyflawni hyn:

Datblygu portffolio cystadleuol cenedlaethol o ymchwil trosiadol gyda’n partneriaid drwy:

• • Gweithio'n agos gydag ymchwilwyr academaidd o fewn y Thema Canser ym Mhrifysgol Caerdydd i nodi meysydd cryfder mewn ymchwil canser sylfaenol.
  • Cysylltu ymchwilwyr clinigol o fewn y GIG yn Felindre ac ymchwilwyr gwyddoniaeth sylfaenol ym Mhrifysgol Caerdydd i 'bontio'r bwlch trosiadol' rhwng y labordy a'r clinig.
  • Mapio llwybr clir i drosi darganfyddiadau gwyddonol yn y labordy, cysylltu gwyddoniaeth sylfaenol â'r clinig trwy ganolbwyntio ar drosi a datblygu piblinell i ddod â therapïau newydd o'r labordy i'r clinig i'w profi mewn Treialon Cyfnod Cynnar.
  • Gwneud defnydd llawn o'r seilwaith unigryw ar gyfer ymchwil delweddu trosiadol sydd ar gael yng Nghaerdydd a Chymru, gan gynnwys y CUBRIC a'r arbenigedd cemeg yng Nghanolfan Delweddu PET Cymru.
  • Cynyddu cyfoeth trosiadol ein holl Dreialon Clinigol a gwneud y mwyaf o gyfleoedd trosiadol o chwith ym mhob astudiaeth wrth iddynt gael eu llunio.

Datblygu llwybrau gyrfa ar gyfer swyddi academaidd clinigol a swyddi 'rhyngwyneb' academaidd-GIG eraill drwy:

• • Cefnogi arweinwyr ymchwil trwy greu llwybrau gyrfa academaidd clinigol diffiniedig, nyrs/ymchwilydd AHP, gwyddonwyr gofal iechyd.
  • Cefnogi ymchwilwyr gyrfa gynnar mewn disgyblaethau meddygol ac anfeddygol ar lefel MSc a PhD, eu mentora tuag at Gymrodoriaethau (gan dargedu gwobrau mawreddog MRC, CRUK a NIHR) a chefnogi eu datblygiad i ddod yn arweinwyr ymchwil y dyfodol (gweler Thema 4).

Cynyddu nifer y penodiadau academaidd er anrhydedd. Rydym yn cefnogi’r datganiad canlynol yn adroddiad yr Academi Gwyddor Feddygol yn 2020 (17): “academic HEIs should increase number of honorary academic appointments for NHS staff who contribute significantly to research (evidenced in job plans), recognise contribution in REF & allow access to: grant-making machinery, career development, mentoring, training, promotion opportunities; and opportunities for student supervision”.

Gwella deialog a chydweithio rhwng y GIG a’r byd academaidd drwy:

• • Annog staff i ymuno â Grwpiau Ymchwil Amlddisgyblaethol (MDRGs) WCRC a fforymau eraill lle gellir clywed a hwyluso syniadau ymchwilwyr academaidd a dod ag ymchwilwyr academaidd yn nes at flaenoriaethau cleifion canser a chyfleoedd ar gyfer ymchwil.
  • Gwella ein cysylltiadau a’n cynrychiolaeth â sefydliadau ymchwil cenedlaethol fel y Cyngor Ymchwil Feddygol (MRC), y Sefydliad Cenedlaethol dros Ymchwil Iechyd (NIHR), y Sefydliad Cenedlaethol Ymchwil Canser (NCRI) ac Ymchwil ac Arloesi’r DU (UKRI).

Helpu i adennill Statws Canolfan CRUK yng Nghaerdydd trwy:

• • Cryfhau cydweithrediadau academaidd amlddisgyblaethol, gan ddod â’n harbenigedd clinigol, ymchwilwyr a chynigion ymchwil i atgyfnerthu màs critigol ymchwil canser cryfach sy’n galluogi ehangu rhagoriaeth ymchwil ac sy’n denu mewnfuddsoddiad.
  • Gweithio i gefnogi cynigion pwysig eraill, gan gynnwys cais ECMC Caerdydd.

 

4D. Thema 4: Gwreiddio ymchwil ac arloesi o fewn y diwylliant a'r strwythur sefydliadol.

Byddwn yn sefydlu diwylliant sefydliadol sy'n blaenoriaethu, yn gwerthfawrogi ac yn cefnogi ymchwil yn y tymor hir. Mae'n bwysig nodi, er mai ymchwil glinigol fydd ein prif ffocws, ein bod yn cydnabod gwerth ymchwil arall (megis Ymchwil Gwasanaethau Iechyd, Gweithredu a Gweithredol) a gynhelir i wella ein gwasanaethau. Er mwyn gwreiddio'r holl ymchwil o fewn ac ar draws strwythurau sefydliadol byddwn yn datblygu proses lywodraethu unedig ar gyfer ymchwil glinigol ac anghlinigol i oruchwylio'r gweithgareddau hyn gan alluogi gwell trawsgysylltu rhwng ymchwil a blaenoriaethu dyraniad adnoddau'r Ymddiriedolaeth.

Beth mae hyn yn ei olygu:

Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i greu system gofal iechyd sydd wir yn gwerthfawrogi ymchwil ar draws GIG Cymru. Mae ein Bwrdd, fel Bwrdd pob Ymddiriedolaeth GIG, yn gyfrifol am werthfawrogi a hyrwyddo ymchwil ar draws y sefydliad. Mae ymchwil yn dda ar gyfer gofal cleifion ond mae rhwystrau i fabwysiadu mwy o ymchwil i wasanaethau o ddydd i ddydd a all fod, yn rhannol, oherwydd bod llwyddiant ymchwil yn draddodiadol wedi'i bortreadu mewn termau academaidd iawn ac nid dyna'r cyffredinolrwydd y mae'r GIG yn ei adnabod. Mewn cyferbyniad, gofal cleifion a budd cleifion yw pwrpas llwyddiant i weithiwr gofal iechyd a sefydliad gofal iechyd. O ganlyniad, efallai na fydd staff y GIG yn ystyried bod ymchwil yn rhan o’u cylch gwaith, fodd bynnag, oherwydd y berthynas gref â gofal cleifion, mae’n fusnes llwyr i bawb sy’n gweithio yn y GIG yn Felindre. Mae'r thema hon yn sicrhau bod ymchwil yn bwydo i mewn i'r mecanweithiau ar gyfer mabwysiadu arfer gorau, arloesi a newid gwasanaethau a bod newidiadau i wasanaethau a'r effaith ar ofal cleifion yn cael eu gwerthuso a'u rhannu.

Yn y thema hon byddwn yn:

• • Sefydlu diwylliant sy'n gwerthfawrogi ymchwil a phob aelod o'r gweithlu ymchwil.
  • Meithrin gallu, medrusrwydd a màs critigol o fewn y gweithlu ymchwil
  • Creu seilwaith ategol i ategu ein hymchwil.
  • Arloesi i roi gwybodaeth newydd ar waith mewn ymarfer clinigol.
  • Dangos effaith ein hymchwil ar ofal cleifion a’r GIG mewn ffordd systematig.

Yr hyn y byddwn yn ei wneud i gyflawni hyn:

Sefydlu diwylliant sefydliadol sydd wir yn gwerthfawrogi ymchwil trwy:

• • Cynyddu’r ddealltwriaeth o ymchwil a’i fanteision ar draws y sefydliad, gan chwalu’r canfyddiad mai dim ond rhai staff penodol sy’n cynnal ymchwil.
  • Dathlu llwyddiant ymchwil ar draws y sefydliad a hyrwyddo ein gwaith trwy gyfathrebu ac ymgysylltu â chleifion, staff a phartneriaid.
  • Ymgysylltu â chynlluniau ar gyfer y 'Ganolfan Dysgu' yn y Ganolfan Ganser Felindre newydd, gan feithrin partneriaethau a all fod o fudd i ymchwil ac arloesi.
  • Gwella ein hintegreiddiad mewn partneriaethau gwyddor iechyd academaidd megis Grwpiau Ymchwil Amlddisgyblaethol Cymru Gyfan (MDRGs) a phyllau tywod ymchwil rhyngbroffesiynol sy'n ysgogi trawsffrwythloni mewnol a synergedd yn y dull ymchwil.

Meithrin capasiti, gallu a màs critigol o fewn y gweithlu ymchwil drwy:

• • Darparu cyfleoedd i staff y GIG o bob disgyblaeth ddatblygu sgiliau ymchwil, sicrhau bod arfer sy’n seiliedig ar ymchwil yn egwyddor graidd ar draws y gweithlu aml-broffesiynol ac ymgorffori datblygiad proffesiynol ymchwil yn strategaethau addysg staff a datblygu’r gweithlu.
  • Darparu amser ymchwil penodol wedi’i neilltuo ar gyfer staff y GIG (Meddygon, Ffisegwyr, Radiograffwyr, Gweithwyr Proffesiynol Perthynol i Iechyd, Gwyddonwyr Gofal Iechyd, Nyrsys, Fferyllwyr, Seicolegwyr a staff eraill) a gydnabyddir yn ffurfiol mewn cynlluniau swyddi i feithrin gallu a gweithlu amlddisgyblaethol cadarn a chynaliadwy.  Byddwn yn anelu at ariannu 20% o weithlu Felindre i neilltuo 20% o'u hamser i ymchwil o fewn 10 mlynedd.
  • Galluogi mwy o ymchwilwyr clinigol i fod yn Brif Ymchwilwyr (PY), meithrin hyder a dealltwriaeth a chaniatáu amser mewn cynlluniau swyddi ar gyfer y gweithgaredd pwysig hwn sy'n hanfodol i ehangu ein portffolio o ymchwil gofal clinigol a chefnogol.
  • Sicrhau cynllunio olyniaeth ar draws y gweithlu clinigol i sicrhau bod gweithgarwch ymchwil yn addas ar gyfer y dyfodol.
  • Caniatáu i staff ymchwil glinigol weithio'n hyblyg ar draws ffiniau sefydliadol, 'dilyn y claf' i ddarparu cyfleoedd ymchwil i gleifion ar draws De-ddwyrain Cymru.
  • Cefnogi ymchwilwyr gyrfa gynnar mewn disgyblaethau meddygol ac anfeddygol ar lefel MSc a PhD, eu mentora tuag at Gymrodoriaethau (gan dargedu gwobrau mawreddog MRC, CRUK a NIHR) a chefnogi eu datblygiad trwy sicrhau llwybr gyrfa Cymrawd Ymchwil Clinigol iddynt ddod yn arweinwyr ymchwil yn y dyfodol .
  • Gan weithio'n agos gyda'n partneriaid academaidd, byddwn yn targedu ymchwilwyr dawnus ac yn galluogi'r llwybr gyrfa Academaidd Clinigol i adeiladu màs critigol mewn rhai meysydd a sefydlu ein harweinwyr ymchwil yn y dyfodol (mewn disgyblaethau meddygol ac anfeddygol). Byddwn yn buddsoddi yn yr achosion busnes gorau, sy'n datblygu, i gefnogi amser ymchwil ar gyfer unigolion a dargedir, gyda'r bwriad o sefydlu swyddi academaidd deiliadaeth i'r rhai sy'n cyflawni metrigau prifysgol a bennwyd ymlaen llaw (ar gyfer ymchwil ac addysgu) o fewn 5 mlynedd. Byddwn yn anelu at nodi a chefnogi o leiaf 1 unigolyn dawnus y flwyddyn ar hyd y llwybr gyrfa Academaidd Clinigol, mewn cydweithrediad â'n partneriaid yn y Brifysgol.

Creu seilwaith ategol i ategu ein hymchwil drwy:

Creu seilwaith digidol ategol:

• Cofleidio cyfleoedd ar gyfer ymchwil ac arloesi a ddarperir gan drawsnewidiad digidol y GIG. Diffinnir technolegau gofal iechyd digidol yn adolygiad Topol 2019 fel genomeg, meddygaeth ddigidol, deallusrwydd artiffisial (AI) a roboteg a nifer o dechnolegau sy'n dod i'r amlwg, gan gynnwys dilyniannu cost isel, telefeddygaeth, apiau ffôn clyfar, biosynhwyryddion ar gyfer diagnosis a monitro o bell, adnabod lleferydd a dehongli delweddau awtomataidd, yn arbennig o bwysig i ofal iechyd.
• Creu seilwaith digidol a chapasiti o fewn y gweithlu digidol i alluogi gweithgareddau ymchwil clinigol. Mae hyn yn cynnwys cysylltu ymchwilwyr clinigol ag aelodau enwebedig o dîm digidol yr Ymddiriedolaeth a datblygu 'Llwyfan byw ar gyfer ymchwil' a ragwelwn fydd yn 'storfa o syniadau' rithwir a fydd ar gael i ymchwilwyr ar draws yr Ymddiriedolaeth fel fforwm i drafod syniadau ymchwil newydd ac i gysylltu ymchwilwyr â'i gilydd.
• Galluogi ymchwilydd clinigol i fanteisio ar botensial 'Data Mawr' a geir o radiotherapi, cemotherapi, radioleg, ffynonellau clinigol i ymchwilio i ganlyniadau canser ar raddfa er mwyn gwneud i brofiad pob claf gyfrif. Ymhellach, i archwilio data diogel a gedwir yn yr Adnodd Data Cenedlaethol (NDR) i astudio canlyniadau a thueddiadau Cymru Gyfan, yn unol â 'Cymru Iachach: ein Cynllun ar gyfer Iechyd a Gofal Cymdeithasol' Llywodraeth Cymru.
• Ymgysylltu â Thechnoleg Iechyd Cymru (HTW), a gynhelir gan VUNHST, i arfarnu datblygiadau ac arloesiadau newydd.

Creu seilwaith ymchwil sy’n galluogi cyflawni ymchwil a datblygu ymchwil newydd:

• • Sefydlu tîm arweinyddiaeth strategol sy’n cynrychioli’r themâu ymchwil i yrru’r agenda ymchwil ac arloesi, gan sicrhau trosolwg o aliniad, partneriaethau, buddsoddiad a pherfformiad.
  • Trawsnewid ein prosesau portffolio ymchwil, gwneud y defnydd gorau o adnoddau, blaenoriaethu, tryloywder ariannol ac effeithlonrwydd i ehangu cyfranogiad ymchwil.
  • Sicrhau bod gan ein gweithlu sy’n darparu ymchwil gapasiti a’i fod yn meddu ar y sgiliau priodol, y profiad a’r ystwythder i ddarparu cymorth ymchwil a gofal cleifion o ansawdd uchel.
  • Cefnogi datblygiad ymchwil newydd trwy ddarparu cefnogaeth a chyngor ymarferol i staff (fel costau ymchwil, cynllunio astudiaethau, cymeradwyo ymchwil) a chyfeirio tryloyw at wybodaeth berthnasol a chyfleoedd ariannu i ymchwilwyr newydd.
  • Mae ymchwil yn dod yn fwyfwy cymhleth i’w sefydlu a’i gyflawni, oherwydd y rheoliadau treialu cysylltiedig, deddfwriaeth a’r gwaith papur sy’n cael ei wneud yn fwy beichus wrth weithio ar draws ffiniau sefydliadol. Dylid archwilio symleiddio prosesau ar draws y rhwydwaith drwy alinio swyddfeydd a gweithdrefnau ymchwil a datblygu, gan ddysgu o fenter y Swyddfa Ymchwil ar y Cyd a sefydlwyd eisoes rhwng Caerdydd a’r Fro, Ysbyty Athrofaol Cymru a Phrifysgol Caerdydd.

Arloesi i roi gwybodaeth newydd ar waith mewn ymarfer clinigol drwy:

• • Defnyddio arloesedd fel galluogwr allweddol i GIG Cymru gyflawni 'Cymru Iachach'…” Cysylltu ymchwil yn ddi-dor ag arloesi i sicrhau bod gwybodaeth newydd yn cael ei rhoi ar waith mewn ymarfer clinigol fel y nodir yn Fframwaith Cynllunio GIG Cymru 2020-23. Dylai arloesi “fod yn sefydliad sy’n cyd-fynd ag ymchwil a’i ddilyn, gan drosi gwybodaeth newydd yn arfer gwell.”
• • Rhaid i weithio gydag eraill, yn enwedig prifysgolion a phartneriaid yn y diwydiant, fod yn rhan allweddol o’n dull tuag at arloesi.
  • Datblygu strategaeth arloesi ar gyfer VUNHST i gyd-fynd â’r ddogfen uchelgais ymchwil a datblygu hon a blaenoriaethau sefydliadol a rhanbarthol eraill ar gyfer gwella gwasanaethau ac ati.

Dangos effaith ein hymchwil ar ofal cleifion a’r GIG drwy:

• • Casglu gwybodaeth am ganlyniadau cleifion, gofal cleifion, cyflenwi gwasanaethau a chost-effeithiolrwydd mewn ffordd gynhwysfawr a systematig, gan gynnwys data ar bob dyfarniad grant a phob cyhoeddiad gan ein hymchwilwyr.
  • Cynyddu incwm ymchwil – drwy incwm grant, partneriaethau masnachol a chodi arian.
  • Rhoi cyhoeddusrwydd i'n hymchwil a chanfyddiadau ymchwil ar dudalennau gwe, cyfryngau cymdeithasol a llwyfannau eraill yr Ymddiriedolaeth.

Yn ogystal â'r diwylliant a'r seilwaith yn y thema hon, bydd gweithio mewn partneriaeth yn allweddol i'n llwyddiant (gweler Adran 5). Byddwn yn datblygu partneriaethau ymchwil a datblygu effeithiol sy’n fuddiol i’r ddwy ochr gyda’n Byrddau Iechyd Prifysgol rhanbarthol a’n sefydliadau Academaidd ac yn chwilio am gydweithrediadau strategol amrywiol ar draws gwahanol sectorau (Cleientiaid, y Cyhoedd, GIG Cymru, Academia a’r Trydydd Sector) er budd ymchwil. Byddwn yn ceisio gweithio gydag ystod o sectorau diwydiant a masnachol (treialon masnachol, diagnosteg, technoleg feddygol), yn ogystal â diwydiannau cysylltiedig megis digidol, dylunio a deallusrwydd artiffisial. Byddwn yn datblygu deialog barhaus gyda’r holl bartneriaid sy’n adrodd ar ein gwaith ymchwil lle mae buddsoddiad ymchwil wedi’i wneud, gan geisio adborth gan bartneriaid i wella ein dulliau partneriaeth.

 

5. Model Cyngor a Dyfodol Nuffield ar gyfer Ymchwil a Datblygu

5a Cyngor Nuffield

Nid yw ein model gwasanaeth presennol a Chanolfan Ganser Felindre newydd yn y dyfodol, ar wahân, yn galluogi’r ystod lawn o uchelgais ymchwil a ddisgrifir yn y ddogfen hon. Yn benodol:

• Yn seiliedig ar ddata cyfredol, rydym yn amcangyfrif mai dim ond ar safle ysbyty acíwt y gellir darparu >50% o Dreialon Clinigol Cyfnod Cynnar yn y dyfodol, sy’n profi diogelwch therapïau systemig newydd a’r rhan fwyaf o dreialon o Therapïau Cellog Uwch tiwmor solet a brechlynnau yn ddiogel, lle mae’r mae'r gallu i gynyddu gofal yn gyflym i HDU/ITU ar y safle ac i gael mynediad at wasanaethau arbenigol eraill i reoli gwenwyndra triniaeth (e.e. gastroenteroleg, cardioleg, imiwnoleg) ar gael. Ymhellach, ni ellir gwireddu cyfleoedd i rannu cyfleusterau ymchwil a staff gyda disgyblaethau canser eraill (Haemato-oncoleg a gwasanaethau i rai yn eu Harddegau ac Oedolion Ifanc [TYA]).
• Mae'n heriol trosi ymchwil sylfaenol, a wneir gan wyddonwyr academaidd yn y labordy ym Mhrifysgol Caerdydd, i'r clinig er budd cleifion. Mae casglu bio-adnoddau i danategu rhaglenni ymchwil, yn cynnwys cymryd biopsïau o diwmorau cleifion (yn ogystal â gwaed/poer ac ati) sy'n gofyn am wasanaethau radioleg llawfeddygol ac ymyriadol, gyda chefnogaeth HDU/ITU ar y safle.
• Mae ehangu ein portffolio a darparu mwy o gyfleoedd i gleifion gymryd rhan mewn ymchwil yn gofyn am gyfleusterau yn nes at eu cartrefi.

Mae tirwedd triniaethau systemig sy'n dod i'r amlwg wedi newid yn ddramatig dros y pum mlynedd diwethaf o foleciwlau bach llafar cymharol ddiogel i therapïau atalyddion pwynt gwirio mewnwythiennol risg uwch. Mae’r duedd hon yn debygol o barhau am y dyfodol rhagweladwy gyda dyfodiad Therapïau Celloedd a Genynnau Uwch, sy’n golygu na fydd cleifion yn gynyddol yn gallu cymryd rhan mewn ymchwil arloesol ar safle unigol. Mae ymchwil canser yn gyffredinol wedi newid hefyd, gyda chyllid seilwaith ar raddfa fawr (e.e. gan CRUK ar gyfer Canolfannau CRUK, ECMCs, canolfannau RadNet a CTRs) yn canolbwyntio ar lai o sefydliadau gyda ‘màs critigol’ o ymchwilwyr canser a seilwaith ymchwil datblygedig sy’n gallu ymgymryd ag ystod eang o ymchwil academaidd a threialon clinigol o driniaethau canser newydd. Mae sefydlu’r seilwaith hwn yng Nghaerdydd yn hanfodol i ddenu buddsoddiad, meithrin gallu ac arbenigedd, a sicrhau bod ymchwil yn cael ei integreiddio’n ddi-dor i ofal clinigol i wella canlyniadau i boblogaeth De-ddwyrain Cymru.

Mae adroddiad Ymddiriedolaeth Nuffield (Rhagfyr 2020) yn nodi  “successful research is a key element of high-quality cancer provision”. Mae’n cydnabod y cyfyngiadau i’n model gwasanaeth presennol ac yn darparu atebion i oresgyn y cyfyngiadau hyn yn y dyfodol, yn y cyd-destun bod Canolfan Ganser Felindre newydd yn cael ei hadeiladu’n agos at ei safle presennol ac nad yw’n ymarferol cydleoli Canolfan Ganser newydd Felindre ar safle Prifysgol Caerdydd/Ysbyty Prifysgol Cymru, o leiaf am y 15 mlynedd nesaf. Mae’n dod i’r casgliad bod angen “strong research hub at UHW and also at other hubs across the network”..

Mae Adran 5 o adroddiad Ymddiriedolaeth Nuffield 'Building research excellence' yn gwneud yr argymhellion a ganlyn:

• “An agreed research strategy is clearly a priority. This needs to include research in its widest definition, including research led by disciplines other than medicine.
• There is more work to do to make the network model work well and in particular to remove some of the governance and bureaucratic barriers to research across sites and LHBs.
• There is a close alignment between the strategy for cancer services, the development of the research network and our recommendation for a research hub at UHW* to be developed alongside the enhanced Velindre-supported AOS. This should work closely with the haemato-oncology service and include much better-coordinated working with other specialties. This would enable Phase 1 trials to take place at UHW that require ITU support and also other Phase 1, 2 and 3 trials at the VCC and in Velindre@ locations. Phase 1 trials are important but the capability to do a wide range of trials across the network is even more so.
• The other Velindre@ units in LHBs need to be viewed as a key part of the research delivery network** and supported accordingly as they also have access to large numbers of patients and support from ITU and other specialties.
• One of the experts we spoke to would encourage this group to ensure it has benchmarked the research approach and capabilities with other comparable research networks.
• Some members of the research group have a preference for the location of the radiotherapy research bunker to be at UHW rather than at the new VCC. However, opinions differ and there is an efficiency penalty for this. There are some emerging research areas in which immunotherapy is combined with radiotherapy, which might suggest that location should be considered. However, given the uncertainties around the future of the UHW site, practical obstacles and the efficiency penalty, we suggest that at present the linear accelerators should be provided in a single bank at VCC with arrangements made to transport patients or research staff where required”.

*Yn ogystal â synergeddau â disgyblaethau clinigol eraill mae’r adroddiad yn datgan bod y ganolfan ymchwil yn Ysbyty Athrofaol Cymru “offers opportunities for closer working with the university, which are going to be increasingly important in a number of areas as the need for multidisciplinary research expands.”

**Mae’r adroddiad yn awgrymu y bydd rhwydwaith ymchwil cryf ar draws De-ddwyrain Cymru gyfan (yn seiliedig ar lenyddiaeth bresennol) yn gofyn am “the following common elements:

• a shared vision
• formal governance policies and terms of reference

• an infrastructure team dedicated to the goals and activities of the network
• regular and effective communication
• a framework for holding members to account
• a succession planning strategy to address membership change over time
• multiple strategies to engage network members
• regular reviews of goals and timelines
• a balance between structure and creativity.

Clearly, there is a lot of work to do to ensure that some of these elements are in place”.

 

5B. Model y dyfodol ar gyfer ymchwil a datblygu canser ar draws De-ddwyrain Cymru:

Yn seiliedig ar argymhellion Nuffield, rydym yn rhagweld y model rhanbarthol canlynol ar gyfer ymchwil a datblygu canser ar draws De-ddwyrain Cymru:

• Canolfan Ganser Felindre newydd sydd wedi’i dylunio i alluogi ymchwil a datblygu gyda gallu a medrusrwydd y gweithwyr i sicrhau bod ymchwil ar gael yn eang i gleifion sy’n mynychu’r ganolfan. Rhagwelir y bydd seilwaith ategol ymchwil a datblygu yn cael ei leoli o fewn y Ganolfan Dysgu arfaethedig (C4L) yng Nghanolfan Ganser Felindre newydd, wedi'i gydleoli ag arloesi. Bydd ymchwil glinigol yn cynnwys Treialon Clinigol ‘risg isel’ Cam II a III, ymchwil Gofal Cefnogol a Lliniarol dan arweiniad y gweithlu ymchwil anfeddygol a meddygol aml-broffesiynol, gan gynnwys Ffiseg Feddygol ac ymchwil radiotherapi, yn cael ei wneud yma. Bydd datblygu'r portffolio o ymchwil radiotherapi i wneud y gorau o'r cyfleoedd a gynigir gan y fflyd newydd o radiotherapi LINACS a gwneud yr achos dros y byncer ymchwil radiotherapi yn flaenoriaeth.

• Canolfan Ymchwil Canser Caerdydd ar safle PC/Ysbyty Athrofaol Cymru, Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro a fydd yn dod â chleifion canser, ymchwilwyr canser y GIG (o Fwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro a Felindre) ac ymchwilwyr canser academaidd (o Ysgol Feddygaeth PC) ynghyd mewn un lleoliad. Bydd y ganolfan teiran hon yn darparu ffocws ar gyfer ymchwil canser cydgysylltiedig yng Nghaerdydd, bywiogi’r gymuned ymchwil canser a darparu cyfleusterau ar gyfer:
  • Darparu Treialon Cyfnod Cynnar a Therapïau Cellog Uwch ar gyfer canser solet gyda mynediad at HDU/ITU a gwasanaethau arbenigol (e.e. llawfeddygaeth, cardioleg, imiwnoleg, gastroenteroleg) i reoli cymhlethdodau therapi a galluogi “cydweithredu ag ymchwil haemato-oncoleg” a gwasanaethau ar gyfer rhai yn eu Harddegau ac Oedolion Ifanc (TYA).
  • Ymchwil drosiadol trwy alluogi “gweithio agosach gyda'r brifysgol”, gan gynnwys clinig, swyddfa a man cyfarfod ar gyfer ymchwilwyr sylfaenol (academaidd) a chlinigol, gyda chysylltiadau uniongyrchol â'r labordy, banc bio, llawfeddygaeth a radioleg ymyriadol.
  • Gweithlu Academaidd Clinigol amlddisgyblaethol gwell, integredig, sy'n gyfrifol am gynllunio a chyflwyno ymchwil canser a arweinir o Gymru.

Bydd y ganolfan yn gweithio'n agos gyda disgyblaethau canser eraill (oncoleg TYA, haemato-oncoleg, geneteg feddygol) i rannu cyfleusterau a staff lle mai dyna'r model gorau. Byddai hefyd wedi'i leoli'n ddelfrydol ochr yn ochr â chyfleuster Oncoleg Acíwt, gyda buddion i'r ddwy ochr, fel y gellid integreiddio Modelau Clinigol ac Ymchwil. Bydd yn darparu manteision posibl i hyfforddiant ac addysg o gael ei gydleoli gyda’r Ysgol Meddygaeth, gan ddenu sylw myfyrwyr meddygol, nyrsio a myfyrwyr eraill ac ysbrydoli grwpiau staff amlddisgyblaethol i ymddiddori mewn oncoleg yn gynnar yn eu gyrfaoedd.

• Felindre@ Cyfleusterau Ymchwil ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan (gan gynnwys y Lloeren Radiotherapi yn Nevill Hall), Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg, yn ogystal ag o fewn Canolfan Ymchwil Canser Caerdydd ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro, gan ffurfio rhwydwaith ymchwil glinigol aml-ganolfan ar draws De-ddwyrain Cymru, a fydd yn hanfodol i gynyddu cyfleoedd i gleifion gael mynediad i ymchwil ar draws y rhanbarth, trwy ddull 'prif ganolfan a lloerennau'. Rhagwelir y bydd y rhain yn ganolfannau ar gyfer cyflwyno Treialon Clinigol Cam II-III, astudiaethau Gofal Cefnogol a Lliniarol dan arweiniad y gweithlu ymchwil anfeddygol a meddygol aml-broffesiynol ac (yn y Lloeren Radiotherapi) astudiaethau Radiotherapi.

 

5C. Cyflawni’r Model ar gyfer Gwasanaethau:

Bydd sefydlu’r model ymchwil a datblygu a ddisgrifir uchod yn gofyn am bobl, cyllid a seilwaith, yn ogystal â chydweithio agos â Byrddau Iechyd Prifysgol a phartneriaid Academaidd ar draws rhanbarth De-ddwyrain Cymru. Bydd angen i VUNHST gyflwyno elfennau yn fewnol drwy raglen barhaus Dyfodol Felindre. Bydd eraill y bydd angen eu darparu mewn partneriaeth â PC trwy Fwrdd Partneriaeth Prifysgol Felindre-Caerdydd ar ei newydd wedd gyda'r cylch gorchwyl i ddatblygu partneriaeth ymchwil strategol ar y cyd. Yn olaf, bydd elfennau y bydd angen eu cyflawni’n rhanbarthol gyda’n partneriaid yn y Byrddau Iechyd Prifysgol (BIPCF, BIPAB a Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr (BIPBC) ac, yn ogystal â seilwaith, bydd angen ystyried sut mae’r gweithlu ymchwil amlddisgyblaethol yn y cynllun gweithredu manwl yn gweithio ar draws ffiniau sefydliadol i gyflwyno astudiaethau ymchwil yn agos at gartrefi cleifion. Bydd hyn yn cael ei hwyluso trwy Grŵp Arwain Cydweithredol Canser De-ddwyrain Cymru (CCLG), sy'n cyd-fynd â Grŵp Gweithredu Canser Cymru (CIG) cenedlaethol gyda chyfrifoldebau cyflawni a gweithredu ar gyfer rhanbarth De-ddwyrain Cymru. Ar hyn o bryd, mae cynlluniau ar gyfer sefydlu Grŵp Ymchwil a Datblygu Canser Rhanbarthol o dan strwythur trosfwaol y Grŵp Canser a Lewcemia Plant yn cael eu datblygu. Rhagwelir y gallai hwn fod y grŵp allweddol sy’n gyfrifol am wella’r cydweithio rhwng sefydliadau GIG Cymru i alluogi gweithio traws-sefydliadol llwyddiannus a throi’r uchelgeisiau rhanbarthol a’r model cyflawni arfaethedig yn y papur hwn yn gynlluniau manwl y gellir eu hymgorffori yn Achos Busnes Rhaglen TCS yn y dyfodol a'i gyflwyno ar draws rhanbarth De-ddwyrain Cymru.

 

6. Y Camau Nesaf a Chasgliadau:

6A. Y Camau Nesaf

1. Ymgynghori ac Ymgysylltu

Byddwn yn ymgysylltu â staff Felindre, ein Bwrdd Iechyd Prifysgol a phartneriaid Academaidd i rannu'r uchelgeisiau a nodir yn y ddogfen hon. Wedi hynny, byddwn yn ymgysylltu ag Elusennau, Diwydiant a Llywodraeth Cymru a fydd yn bartneriaid allweddol i sicrhau bod ymchwil canser yn cael ei darparu, cynaliadwyedd a thwf ar draws y rhanbarth a thu hwnt.

2. Meincnodi

Meincnodi (fel yr argymhellwyd gan Nuffield) gyda 4 Canolfan Ganser yn y DU ar draws dulliau rheoli strategol a gweithredol at ymchwil a datblygu i nodi meysydd allweddol, seilwaith, model ar gyfer gwasanaethau, ffactorau a phrosesau ac sy'n cyfrannu at lwyddiant ymchwil a datblygu Canolfannau.

Nodau’r meincnodi fydd:

• • Hysbysu meddwl strategol CGF a chynllunio gweithredol ar gyfer y degawd nesaf
  • Rhannu arferion gorau, galluogi cyfleoedd i fabwysiadu prosesau newydd/ ffyrdd newydd o weithio, lleihau dyblygu ymdrech.
  • Darparu gwell dealltwriaeth i egluro gwahaniaethau mewn data perfformiad
  • Hyrwyddo gallu, cryfderau a diddordebau ymchwil a datblygu CGF gyda'r nod o ymchwil cydweithredol yn y dyfodol a chreu cynghreiriau anffurfiol parhaus gan ganiatáu meincnodi cyfnodol.

3. Cynllun Gweithredu Manwl gyda Llinellau Amser

Bdd angen gosod cynllun gweithredu manwl, mewn trafodaeth â’n partneriaid Bwrdd Iechyd Prifysgol ac Academaidd, HCRW ac eraill, yn manylu ar sut y caiff yr uchelgeisiau hyn ac argymhellion Nuffield ar gyfer ymchwil a datblygu eu gwireddu. Bydd angen iddo gynnwys cerrig milltir allweddol a dangosyddion perfformiad allweddol ar draws holl feysydd y portffolio ymchwil gan gynnwys:

• • Gofynion seilwaith ar gyfer Canolfan Ymchwil Canser Caerdydd a Chyfleusterau Ymchwil Felindre@ ym mhob BIP ar draws De-ddwyrain Cymru.
  • Disgrifiad o'r rhwydwaith ymchwil sydd ei angen i gyflwyno ymchwil i gleifion ar draws De-ddwyrain Cymru.
  • Gofynion ar gyfer datblygu gweithlu ymchwil amlddisgyblaethol o fewn y GIG yn ogystal â datblygu llwybrau gyrfa academaidd clinigol ar gyfer arweinwyr ymchwil gyda Phrifysgol Caerdydd a phartneriaid academaidd eraill.
  • Cynlluniau byr (beth y gellir ei wneud nawr), canolig (mewn 5 mlynedd) a thymor hwy (mewn 10+ mlynedd) i'w gweithredu ar gyfer pob un o'r themâu ymchwil allweddol yn y ddogfen hon.

 

6B. Casgliadau

Bydd yr uchelgeisiau a’r blaenoriaethau strategol a nodir yn y papur hwn, os cânt eu cyflawni, nid yn unig yn datblygu partneriaethau hirhoedlog a fydd yn ysgogi ac yn galluogi ymchwil canser, byddant hefyd yn cyflwyno buddion i gleifion canser (yn awr ac yn y dyfodol) ar draws De-ddwyrain Cymru. Bydd y model rhwydwaith yn gofyn am seilwaith newydd, cydweithrediad rhanbarthol rhwng yr Ymddiriedolaeth a phartneriaid BIP a phartneriaeth ymchwil strategol ar y cyd rhwng yr Ymddiriedolaeth a Phrifysgol Caerdydd a fydd, os caiff ei gwireddu, yn cyflymu darganfyddiadau newydd yn y clinig ac yn adeiladu màs critigol o weithgarwch ymchwil canser yn Ne-ddwyrain Cymru a fydd yn cynhyrchu mewnfuddsoddiad a thwf, gan alluogi llwyddiant ymchwil a chyda hynny cynaliadwyedd ymchwil.

 

7. Cyfeiriadau:

1. Downing A, et al. (2016). CHigh hospital research participation and improved colorectal cancer survival outcomes: a population based study. Gut 66, 89-96.
2. Nijjar SK, et al (2017). Participation in clinical trials improves outcomes in women’s health: a systematic review and meta-analysis. BJOG. DOI: 10.1111/1471-0528.14528
3. https://www.nihr.ac.uk/documents/research-participant-experience-survey-report-2018-19/12109 (Cyrchwyd 20 Ionawr 2021)
4. Ipsos MORI  (2016).  Public Support for research in  NHS. https://www.ipsos.com/ipsos-mori/en-uk/public-support-research-nhs
5. Jonker L & Fisher SJ (2018). The correlation between National Health Service trusts’ clinical trial activity and both mortality rates and care quality commission ratings: a retrospective cross-sectional study. Public Health 187, 1.6
6. Boaz A, et al. (2015). Does the engagement of clinicians and organisations in research improve healthcare performance: a three-stage review. BMJ Open 5, e009415.
7. Rees MR, Bracewell M, Medical Academic Staff Committee of the British Medical Association (2019). Academic factors in medical recruitment: evidence to support improvements in medical recruitment and retention by improving the academic content in medical posts. Postgraduate  DOI: 10.1136/postgradmedj-2019-136501
8. https://gov.wales/sites/default/files/publications/2019-09/nhs-wales-planning-framework-2020%2023.pdf
9. Crosby, T., CN Hurt et al (2013). Chemoradiotherapy with or without cetuximab in patients with oesophageal cancer (SCOPE1): a multicentre, phase 2/3 randomised trial. Lancet Oncology 14(7): 627-637.
10. Warde P, Mason M, (JOINT FIRST AUTHORS), et al (2011). Combined androgen deprivation therapy and radiation therapy for locally advanced prostate cancer: a randomised, phase 3 trial. Lancet 378 (9809): 2104-2111 DOI: 10.1016/S0140- 6736(11)61095-7
11. Owadally W….Evans M (2015). PATHOS: a phase II/III trial of risk-stratified, reduced intensity adjuvant treatment in patients undergoing transoral surgery for HPV-positive oropharyngeal cancer. BMC Cancer 602.
12. Jones R, Casbard A et al (2020). Fulvestrant plus capivasertib versus placebo after relapse or progression on an aromatase inhibitor in metastatic, oestrogen receptor- positive breast cancer (FAKTION): a multicentre, randomised, controlled, phase 2 trial. Lancet Oncology 21(3):345-357.
13. Wheeler PA, Chu M, Holmes R, Smyth M, Maggs R, Spezi E, et al. Utilisation of Pareto navigation techniques to calibrate a fully automated radiotherapy treatment planning solution. Phys Imaging Radiat Oncol 2019;10:41–8. doi:10.1016/j.phro.2019.04.005.
14. Roberts R, Borley A et al (2020). Identifying Risk Factors for Anthracycline Chemotherapy-induced Phlebitis in Women with Breast Cancer: An Observational Study. Clinical Oncology. https://doi.org/10.1016/j.clon.2020.11.025
15. Ball S, et al. (2019). Patient and public involvement in research: enabling meaningful contributions.  https://www.rand.org/pubs/research_reports/RR2678.html
16. https://www.cancerresearchuk.org/sites/default/files/bench_to_bedside_wales_full_re port.pdf
17. https://acmedsci.ac.uk/file-download/23932583

 

 

8. Atodiadau:

Atodiad 1.      Grŵp Awduraeth

Enw	Teitl	Sefydliad
Yr Athro         Mererid         Evans CADEIRYDD	Cyfarwyddwr Meddygol Cyswllt Ymchwil a Datblygu	VUNHST
Dr Jacinta Abraham	Cyfarwyddwr Meddygol Gweithredol / Arweinydd Datblygu Ymchwil ac Arloesi	VUNHST
Mrs Libby Batt	Arweinydd Cydlynu Ymchwil, Arloesi a Gwelliant	VUNHST
Dr Robert Jones	Cyfarwyddwr Clinigol Ymchwil a Datblygu CGF	PC/CGF
Dr Mark Briggs	Pennaeth Therapi Celloedd a Genynnau / Arweinydd ar gyfer Strategaeth Ymchwil, Datblygu ac Arloesi	VUNHST
Yr Athro Jane Hopkinson	Athro Nyrsio a Gofal Canser Rhyngddisgyblaethol Felindre	PC/CGF
Dr Paul Shaw	Cyfarwyddwr Ymchwil Radiotherapi	CGF
Dr James Powell	Arwain Ymchwil i Belydr Proton	CGF
Dr Cath Matthams	Arweinydd Ymchwil a Datblygu Radiotherapi	CGF
Yr Athro Anthony Byrne	Ymgynghorydd mewn Gofal Lliniarol a Chyfarwyddwr Meddygol Canolfan Ymchwil Gofal Lliniarol Marie Curie	PC/CGF
Mrs Sarah Townsend	Pennaeth Ymchwil a Datblygu	VUNHST
Dr Phil Wheeler	Gwyddonydd Clinigol -Ffiseg Feddygol	CGF
Dr Emiliano Spezi	Arweinydd, grŵp Peirianneg Feddygol a thîm Delweddu Canser a Dadansoddi Data	PC
Yr Athro Awen Gallimore	Arweinydd Thema Coleg Canser	PC
Mrs Sophie Harding	Arweinydd Ymchwil Fferylliaeth	CGF
Ms Francesca Carpanini	Rheolwr Ymgysylltu a Chyfathrebu	VUNHST
Yr Athro Alan Parker	Athro Firo-therapïau Trosiadol	PC

Mr Bob McAlister	Cynrychiolydd Cyhoeddus	–
Mr Alan Buckle	Cynrychiolydd Cleifion	–
Mrs Sandra Cusack	Cynorthwyydd Personol Cyfarwyddwr Meddygol	VUNHST
Mrs Emma Duggan	Ysgrifennydd Ymchwil a Datblygu	VUNHST

[Hoffai'r grŵp ddiolch i Ms Laura Tolley (Swyddog Cefnogi Busnes, Gwasanaethau Corfforaethol Felindre) am ei chymorth wrth gynhyrchu'r Ffigurau yn y ddogfen hon].

 

Atodiad 2. Cysoni ein huchelgeisiau ymchwil a datblygu â Pholisïau a Strategaethau Cenedlaethol.

Mae’r rhestr isod yn manylu ar strategaethau, adroddiadau a strategaethau presennol Ymddiriedolaeth GIG Prifysgol Felindre sydd wedi llywio’r ddogfen Strategaeth Trosfwaol Ymchwil a Datblygu Canser ar gyfer Ymddiriedolaeth GIG Prifysgol Felindre 2021-31 .

 

Polisïau Cymraeg	Strategaethau Cymraeg	Strategaethau’r DU	Adroddiadau	Mewnol
Cymru Iachach - Llywodraeth Cymru 2018.   Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol - LlC 2015.   Ffyniant i Bawb: y strategaeth genedlaethol - LlC 2017.   Adolygiad Reid (Adolygiad o ymchwil ac arloesi a ariennir gan y llywodraeth yng Nghymru) ar ran LlC 2018.   Cynllun Cyflawni Gofal Diwedd Oes – LlC.   Cynllun Cyflawni Canser 2016-2020 – LlC.     Fframwaith Cynllunio GIG Cymru 2020 - 2023 - LlC 2019.	CREST - A Strategaeth Ymchwil Canser i Gymru 2020 (yn yr arfaeth) WCN/WCRC/W CA Datganiad o Fwriad Therapi Celloedd a Genynnau LlC 2019.   Gwasanaeth Cymorth a Chyflenwi HCRW. 2017- 2022. A Strategic Framework	Life Sciences: industrial strategy- A report from life sciences sector (Bell) UK Gov 2017. UK International Research and Innovation Strategy. HM. GOV. 2019.   NCRI Accelerating Cancer Research –A strategy for collaboration between cancer research funders UK (2017-2022.)   The UK Standards for Public Involvement in Research NIHR 2019.	CRUK Bench to Bedside: Building a Collaborative Medical Research Environment in Wales 2019. Transforming health through innovation: Integrating the NHS and Academia. Academi Gwyddorau Meddygol . Ionawr 2020   The Topol Review - Preparing the Health care workforce to deliver the Digital Future. NHS Constitution 2019.	VUNHST Invigorate - An Innovation, Education and Life Sciences R and D Strategy.   VUNHST Strategaeth Ymchwil Radiotherapi 2020- 2025. Strategaeth Treialon Clinigol Cyfnod Cynnar 2017- 2022.   Trawsnewid Gwasanaethau Canser (TCS): A Papur Briffio Canolfannau Cydweithredol ar gyfer Dysgu, Technoleg ac Arloesedd . 2020.   Sicrhau Rhagoriaeth Ymddiriedolaeth GIG Prifysgol Felindre Cynllun Tymor Canolig Integredig 2019-2022.

 

 

Atodiad 3. Astudiaethau Clinigol Canser a Noddir yn Felindre dan arweiniad Prif Ymchwilwyr Felindre (data wedi'i ddiweddaru 21-01-2021)

 

Acronym	Teitl y Treial	Prif Ymchwilydd/Ymchwilwyr
PATHOS	Treial Cam III o driniaeth gynorthwyol haenedig â llai o risg ar gyfer cleifion sy'n cael llawdriniaeth draws-geneuol ar gyfer canser oroffaryngeal y feirws papiloma dynol (HPV)https://www.cardiff.ac.uk/centre-for-trials- research/research/studies-and-trials/view/pathos   Ariannwr: Ymchwil Canser y DU (CRUK)	Prif Ymchwilwyr: Yr Athro Mererid Evans a'r Athro Terry Jones
PEARL	Astudiaeth ddichonoldeb arfaethedig, ymyriadol, heb ei gwneud ar hap, cam II ar gyfer cleifion â phrognosis da o ganser celloedd cennog oroffaryngeal sy'n gysylltiedig â'r Feirws Papiloma Dynol (HPV) sy'n addas ar gyfer triniaeth â cemo-radiotherapi cydamserol (CCRT). https://www.clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT03935672   Ariannwr: Ymchwil Canser Cymru (CRW) a Chronfa Hyrwyddo Radiotherapi Felindre	Prif Ymchwilwyr: Yr Athro Mererid Evans a Dr Thomas Rackley
SCOPE2	Hap-brawf Cam II/III i Astudio Cynnydd Dos Radiotherapi mewn Cleifion â Chanser Oesoffagaidd sy'n cael eu Trin Gyda Cemo-ymbelydredd Diffiniol Gyda Threial Cam II Wedi'i Ymgorffori ar gyfer Cleifion ag Ymateb Cynnar Gwael gan Ddefnyddio Tomograffeg Allyrru Positronau (PET)https://www.cardiff .ac.uk/canolfan- ar gyfer treialon-ymchwil/ymchwil/astudiaethau-a-threialon/gweld/scope2   Ariannwr: CRUK	Prif Ymchwilydd: Yr Athro Tom Crosby
STORM_ Glio	Astudio Radiomeg mewn Glioma Gradd Uchel   Ariannwr: Cyngor Ymchwil Peirianneg a’r Gwyddorau Ffisegol (EPSRC) a Chronfa Elusennol Apêl Tiwmor ar yr Ymennydd Headfirst Felindre	Prif Ymchwilwyr: Dr James Powell a Dr Emiliano Spezi
MRI Mapio Metabolaidd	Offeryn MRI integredig i fapio swyddogaeth microfasgwlaidd a metabolaidd yr ymennydd: gwella diagnosteg delweddu ar gyfer clefyd yr ymennydd dynol.	Prif Ymchwilydd: Yr Athro Richard Wise

weithrediad yr ymennydd	Ariannwr: Cyngor Ymchwil Peirianneg a Gwyddorau Ffisegol (EPSRC).	Cyd-ymchwilydd: Dr James Powell
iNATT	interNational Anaplastic Thyroid Cancer Tissue Bank and Database (NATT) https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT01774279   Ariannwr: Grŵp Cymorth Canser Thyroid – Cymru	Prif Ymchwilydd: Dr Laura Moss
VIP-Epi	Astudiaeth i gofnodi amlder a difrifoldeb fflebitis cemegol ar ôl epirubicin (PECP) a phoen a adroddwyd gan gleifion yn dilyn cemotherapi Epirubicin a roddwyd gan ddefnyddio pwmp trwyth cyfeintiol Plum 360.	Prif Ymchwilydd: Dr Rosie Roberts
Cymhwyso VR mewn cyd-destun Gofal Iechyd Oncoleg	Realiti Rhithwir mewn cyd-destun gofal iechyd Oncoleg; gwella profiad cleifion a chynyddu derbyniad triniaeth	Prif Ymchwilydd: Dr Caroline Coffey
ASPIRE	Astudiaeth i hyfforddi a phrofi algorithm deallusrwydd artiffisial (AI) i amlinellu'n awtomatig diwmorau oesoffagaidd gan ddefnyddio tomograffeg gyfrifiadurol (CT) a sganiau tomograffeg allyriadau positron (PET), gan ddefnyddio caledwedd cyfrifiadurol uwch Intel. Ariannwr: Llywodraeth Cymru ac Intel	Prif Ymchwilwyr: Yr Athro Tom Crosby, Dr Emiliano Spezi, Dr Kieran Foley
CHROME:   (yn cael ei osod)	Astudiaeth i wella cywirdeb llwyfannu canser trwy ddefnyddio gwybodaeth o radioleg, patholeg a geneteg i ddatblygu offeryn a all ragweld y tebygolrwydd o ymlediad metastatig mewn gwahanol fathau o diwmor.	Prif Ymchwilydd: Dr Kieran Foley
SABR_IT	Astudiaeth i ymchwilio i ymatebion imiwn yn dilyn Radiotherapi Abladol Stereotactig (SABR). Ariannwr: Cronfa Hyrwyddo Radiotherapi Felindre (ARF) a Chanolfan Ymchwil Canser Cymru (WCRC)	Prif Ymchwilwyr: Dr Thomas Rackley, Dr Catherine Pembroke, Yr Athro Awen Gallimore
BEST OF	Astudiaeth cam III ar hap yn cymharu gweithrediad llyncu ar ôl llawdriniaeth yn erbyn radiotherapi mewn cleifion â charsinoma celloedd cennog cyfnod cynnar yr oroffaryncs. Astudiaeth ryngwladol dan arweiniad EORTC, VUNHST yw Cynrychiolydd Cyfreithiol y DU   Cyllidwr (yn y DU): CRUK	Prif Ymchwilwyr (y DU): Yr Athro Mererid Evans/Yr Athro Terry Jones
ADVANCE- POCT	Diben yr astudiaeth hon yw canfod a allwn ddefnyddio'r offer pwynt gofal hwn i wella'r llwybr rheoli ar gyfer cleifion canser sy'n cael cemotherapi sy'n ymgyflwyno â sepsis niwtropenig tybiedig neu ffiniol.	Prif Ymchwilydd: Yr Athro Richard Adams

 

CORINTH	Treial cyfnod Ib/II o atalydd pwynt gwirio (pembrolizumab gwrthgorff gwrth PD-1) ynghyd â IMRT safonol mewn carsinoma cam III/IV a achosir gan HPV yr anws.https://www.cardiff.ac.uk/cy/centre-for-trials- research/research/studies-and-trials/view/corinth   Ariannwr: MSD	Prif Ymchwilydd: Dr Marcia Hall a'r Athro Richard Adams (cyd-Brif Ymchwilydd)
FAKTION   (wedi cau)	Treial Cam 1b/2 wedi'i Reoli â Phlasebo ar Hap o Fulvestrant +/- AZD5363 mewn Menywod ar ôl y menopos â chanser y fron uwch a gafodd driniaeth flaenorol ag atalydd aromatase trydedd genhedlaeth https://clinicalrials.gov/ct2/show/NCT01992952https://clinicalt rials.gov/ct2/bye/rQoPWwoRrXS9-i- wudNgpQDxudhWudNzlXNiZip9Ei7ym67VZRFnERF8ER0tA 6h9Ei4L3BUgWwNG0it.   Ariannwr: CRUK ac Astra Zeneca	Prif Ymchwilwyr: Dr Rob Jones/ Dr Sacha Howells
FURVA   (wedi cau)	Vandetanib plus fulvestrant versus placebo plus fulvestrant after relapse or progression on an aromatase inhibitor in metastatic ER positive breast cancer (FURVA): A randomised, double-blind, placebo-controlled, phase II triaLhttps://www.annalsofoncology.org/article/S0923- 7534(20)42330-0/fulltext   Ariannwr: CRUK ac Astra Zeneca	Prif Ymchwilwyr: Dr Rob Jones/ Dr Mark Beresford
EAGLE   (wedi cau)	EAGLE: Improving the wellbeing of men by addressing the late effects of radical treatment for prostate cancer	Yr Athro John Staffurth/Ann- Marie Nelson
ROCS   (wedi cau)	Palliative radiotherapy in addition to self-expanding metal stent for improving outcomes of dysphagia and survival in advanced oesophageal cancer	Yr Athro Anthony Byrne/Dr D Adamson
ALERT_B   (wedi cau)	A screening tool for the detection of gastroenterological late effects after radiotherapy for prostate cancer. bmjopen.bmj.com/content/bmjopen/6/10/e011773.full.pdf	Awduron Yr Athro John Staffurth/Ann- Marie Nelson
COBRA	Patient Reported Core Outcomes in Brain Tumour Trials   Ariannwr: Elusen The Brain Tumour	Yr Athro Anthony Byrne

[Astudiaethau a arweinir gan Brif Ymchwilwyr Felindre a noddir gan sefydliadau eraill heb eu cynnwys]