Enw’r astudiaeth a gaeodd ddiwedd Medi 2023 yw HIDDEN2: Astudiaeth canfod thrombosis gwythiennau dwfn mewn ysbytai mewn cleifion canser sy’n derbyn gofal lliniarol ac edrychodd ar gleifion a dderbyniwyd i’r ysbyty acíwt.
Dros gyfnod o flwyddyn, cafodd mwy na 150 o'r 201 o gleifion a dderbyniwyd i'r astudiaeth eu recriwtio o Ganolfan Ganser Felindre.
Roedd coesau uchaf cleifion yn cael eu sganio am DVT ar adeg eu derbyn i'r ysbyty. Defnyddiwyd y sgan hwn a data arferol arall a gasglwyd am eu cyflwr a'u meddyginiaethau i lywio'r ymchwil.
Mae canlyniadau'r astudiaeth yn dal i gael eu coladu ond byddant yn effeithio'n uniongyrchol ar ofal cleifion ac yn ei lywio.
Dywedodd yr Athro Nikki Pease, Ymgynghorydd mewn Meddygaeth Liniarol:
“Gwyddom y bydd tua 1 o bob 7 claf sydd â chanser yn cael eu heffeithio gan thrombosis gwythiennau dwfn (DVT) neu achosion eraill o glotiau gwaed. Mae canser a thrin canser, ar ffurf cemotherapi, imiwnotherapi a thriniaethau hormonau i gyd yn cynyddu'r risg o glotiau gwaed.
Ochr yn ochr â hynny, gwyddom hefyd fod salwch acíwt lle mae angen i gleifion gael eu derbyn i’r ysbyty hefyd yn cynyddu’r risg o glotiau gwaed. Edrychodd yr astudiaeth hon i ddarganfod faint o gleifion canser sy'n cael eu derbyn i'r ysbyty sydd â DVT coes.
Hoffwn ddiolch i bob claf a ddywedodd ie pan ofynnwyd iddynt am y treial. Heb barodrwydd cleifion Felindre i roi o’u hamser i gymryd rhan, ni fyddai’r treial wedi cyrraedd y targed recriwtio.
“Mae ein cleifion wedi ein helpu i ddatblygu’r ymchwil bwysig hon, gan wneud gwahaniaeth i’r ffordd yr ydym yn darparu gofal lliniarol a chefnogol i’n cleifion yn y dyfodol.”
Er bod gofalu am gleifion â salwch sy'n cyfyngu ar fywyd wedi digwydd ers dyfodiad amser, dim ond ym 1987 y daeth y DU y wlad gyntaf yn y byd i wneud meddygaeth liniarol yn is-arbenigedd. Arbenigedd ifanc yw meddygaeth liniarol o gymharu â gofal canser ac yn aml ni chynhaliwyd ymchwil yn ymwneud â chleifion â salwch sy'n cyfyngu ar fywyd. Yn ddiweddar, mae hyn wedi newid ac mae ymchwil gynyddol mewn gofal lliniarol gyda'r nod o lywio arfer clinigol gorau sy'n seiliedig ar dystiolaeth.
Mae ymchwil gofal lliniarol yn gosod safbwynt a phrofiad y claf wrth wraidd ymholiad ymchwil. Mae wedi ymrwymo i bersbectif aml-gynhyrchedig darparu tystiolaeth i effeithio ar ofal yn y clinig - ac ar draws taith triniaeth y claf.
Mae Ymddiriedolaeth GIG Prifysgol Felindre yn gweithio’n agos gyda Chanolfan Ymchwil Marie Curie ym Mhrifysgol Caerdydd i ddarparu sylfaen dystiolaeth sy’n canolbwyntio ar y claf ar sut y maent yn llywio eu gofal, yn gwneud penderfyniadau ar fathau penodol o driniaeth (gan ystyried y cyfaddawd hwnnw), a sut maent yn asesu gwerth yr ymyriadau a dderbyniwyd gan ddefnyddio eu persbectif unigryw eu hunain.
Mae gwaith y Ganolfan wedi arwain at newidiadau ymarfer cyflym ar draws y meysydd hyn yn ogystal â gwelliannau deddfwriaethol a pholisi ar lefel y DU ac yn rhyngwladol i gefnogi gwell gofal i’r person yr effeithir arno a’r rhai sy’n agos atynt.
Mae HIDDEN2 yn cael ei noddi a’i chydlynu gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan a’i gydlynu gan y Ganolfan Treialon Ymchwil (CTR) ym Mhrifysgol Caerdydd.
Ariannwyd yr ymchwil gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru o’u cronfa Ymchwil er Budd Cleifion a’r Cyhoedd. Nod y rhaglen ariannu ymchwil ar gyfer Budd Cleifion a’r Cyhoedd yw cefnogi ymchwil sy’n cynyddu effeithiolrwydd gwasanaethau’r GIG ac sydd â llwybr uniongyrchol at fudd cleifion.